Difor identifiserer Nett­avisen og Josimar den tidlegare Molde-spelaren som vart fri­funnen i valdtekts­sak

Det var på forsommaren i 2017 at Molde-spelaren vart sikta for valdtekt. Etter over eit år med spekulasjonar, harselering frå motstandarfans på stadion og i sosiale medium, vart spelaren frifunnen i Romsdal tingrett i august 2018. Han vart likevel kjent erstatningspliktig.

Statsadvokaten anka avgjersla, men saka er no utsett på ubestemt tid då eit vitne nekta å møte opp då saka skulle opp i Frostating lagmannsrett tidlegare i februar.

Trass i frifinninga valde Nettavisen å identifisere spelaren.

– Eg tykkjer ikkje det er vanskeleg å grunngi kvifor me identifiserer ein som på alle praktiske føremål er identifisert allereie, seier sjefredaktør Gunnar Stavrum til Medier24.

– Dei vanlege vurderingane er kor alvorlege skuldingane er, om dei har samanheng med ein offentleg posisjon og kor stor fara ved å ikkje identifisere bidreg til at andre får mistanken mot seg. Når alle medium omtaler saka og knyt det til at det er ein Molde-spelar, og legg til identifiserande ting som om at han sto over førre kamp så er han på alle praktiske føremål identifisert, seier Stavrum.

Det same gjorde fotballtidsskriftet Josimar. Redaktør Håvar Melnæs forklarar avgjersla slik overfor Medier24:

– Dette er ei sak med stor offentleg interesse. Då Molde gjekk til det oppsiktsvekkande skrittet å frigi spelaren, som nokre veker seinare skulle møte opp i lagmannsretten i ei valdtektssak, var me ikkje i tvil om at me skulle publisere med fullt namn. Ikkje minst fordi det å skrive berre Molde-spelar mistenkjeleggjer alle spelarane på Molde-laget for å ha blitt meldt for valdtekt – fire gongar.

– Blant dei vanskelegaste områda

Han går altså motsett veg som kollegaene i andre aviser, deriblant lokalavisa Romsdals Budstikke. Redaktør Ole Bjørner Loe Welde forklarar avgjersla slik:

– To betraktningar me har gjort er at me både ser på saka opp mot andre saker me har dekkja, og så prøver me å ha ei linje på kven me identifiserer i straffesaker. Det andre er forhold som gjeld kva stadium saka er på. I dette tilfellet er ikkje saka rettsleg avklart. Det kan i nokre tilfelle ha betydning.

– Kva tenkjer de om det Stavrum seier om at han allereie vert identifisert ved å inkludere sentrale opplysningar knyt til personen?

– Det tenkjer eg er ganske presist. Det er der me og Stavrum har gjort ulike val, kor han har valt å identifisere ved namn, medan me ikkje brukar namn samstundes som me vidarebringar opplysningane me meiner er sentrale.

– Då Molde-spelaren vart fristilt kan ei slik linje hindre RB å stille spørsmål til kvifor spelaren forlét klubben. Korleis veg de informasjonsbehov hos lesarane opp mot etikken?

 – Det er eit godt spørsmål. Der og då oppfatta me at me kunne omtale fristillinga. Det er eit sitat i saka frå Molde FK som viser til det har vore ei vanskeleg tid for klubb og spelar. Det var eit sitat me vurderte opp mot saka, men som me tykte var naturleg å ta med i vår omtale. Me meinte det var av interesse å gi att det, sjølv om at det peiker på straffesaka og indirekte identifiserer.

Melnæs meiner fristillinga av spelaren spelte inn i avgjersla om å identifisere den tidlegare Molde-spelaren.

– MFK nektar å uttale seg om saka. Det er interessant, når dei frigir spelaren nokre veker før spelaren skal opp i lagmannsretten for ei valdtektssak. Det er besynderleg framferd frå Molde FK, seier Melnæs.

Sjølv om Stavrum meiner det var eit enkelt val å identifisere spelaren, er han klar på at identifisering er eit vanskeleg punkt i presseetikken.

– Eg trur dei fleste er einige i at identifisering er blant dei vanskelegaste områda i presseetikken. Det er ikkje veldig klare reglar og det ligg på skjønn. Eg kan ikkje setje meg som overdommar på andre sine vurderingar, så eg tenkjer ikkje så mykje over kva andre vel å gjere. For meg var det ikkje ei vanskeleg avgjerd.

– Det er mange som meiner at ved identifisering så vurderer me det slik at han blir dømt. Me vurderer alvoret og kor langt saka er komen, men me tek ikkje stilling til bevishald.

Søkbart

Loe Welde fortel til Medier24 at dei har ein høg terskel for å identifisere.

– Det har me i kriminalsaker generelt, og det har me òg hatt i denne saka. Det at me har vald å ikkje identifisere skal ikkje liggje til hinder for at me skal kunne dekkje den saka inngåande eller for at viktige opplysningar ikkje kjem fram.

Det same har TV 2, som ved nyheitsredaktør Karianne Solbrække forklarar vurderingane slik overfor Medier24:

– I utgangspunktet er det i tråd med den praksisens me har på liknande saker på nyheitene og i kriminaljournalistikken. På eit tidleg stadium av ei etterforskingsstadium, eller om ein person er sikta, så identifiserer me ikkje, seier ho.

– At han er kjent erstatningspliktig meiner me ikkje flyttar grensemerket, legg ho til.

Solbrække legg vekt på at identifisering ville gjort det søkbart i tida framover, og at kor langt ein er komen i straffeprosessen er det mest sentrale.

– Å gå ut med namn og bilete som er søkbart i all ettertid er ei mykje større avgjerd å ta enn å omtale vedkommande anonymt. Og så er det enkeltvurderingar frå gang til gang. Det er ingen fast mal og fasit, og dette er vurderinga som er teken – men stadium i straffeprosessen ligg i botn, seier ho.

– Alvorlege skuldingar

Heller ikkje VG har vald å identifisere spelaren. Nyheitsredaktør Tora Bakke Håndlykken er likevel tydeleg på at det var gode argument både for og mot identifisering.

– Identifiseringsspørsmål er alltid vanskeleg. Me vurderer alltid om me skal gjere det eller ei. Her er det forhold som talte for, som at det er veldig alvorlege skuldingar, og at det i lokalpressa vart kjent at det var ein Molde-spelar. Det gjekk òg klubben ut og stadfesta. Då er det eit avgrensa tal på spelarar som vert knyt til alvorlege skuldingar.

Likevel valde dei å anonymisere. Slik forklarar ho det:

– Det var veldig tidleg i etterforskinga, og ut frå opplysningane var det verken ei tilståing eller tydeleg fellande bevis som låg til grunn. Det var opplagt at dette ville bli behandla i breidde i rettssalane, seier ho.