– Det vil vere kommentarar i vårt kommentarfelt som eg eller du mislikar

Sidan oppstart hausten 2017 har det – med rykk og napp – storma rundt den kontroversielle nettstaden Resett, kor Helge Lurås er ansvarleg redaktør.

Bak finansieringa står aksjonærar som Christian Mikkel Dobloug, Håkon Winum Lie, Asmund Haare, Jan Haudemann-Andersen, Lars Ketil Staff – og ei lang rekkje andre private personar.

Den siste tida har det blåst ekstra hardt rundt Resett, etter at ein Twitter-kampanje fekk fleire av annonsørane deira til å slutte å annonsere via Google sin annonseplattform, AdSense. Statssekretær for Venstre, Sveinung Rotevatn, bidrog i kampanjen.

Tidlegare denne veka utestengde Google nettstaden frå AdSense, som følgje av brot på retningslinjer etter at redaktør Lurås oppmoda lesarane til å trykkje på annonsane deira.

Torsdag kveld var Resett tema på Debatten-sendinga til NRK. Med i panelet var mellom andre Rotevatn, redaksjonssjef i Resett Lars Akerhaug, Filter Nyheter-redaktør Harald Klungtveit, Per-Willy Amundsen i FrP og Dagen-redaktør, Vebjørn Selbekk.

Medier24 møtte tidlegare VG- og Aftenposten-journalist, no redaksjonssjef i Resett, Lars Akerhaug, i Oslo sentrum dagen etter den direktesende debatten.

 

– Kor mange tilsette er det i Resett?

– Det spørsmålet får eg ofte. Eg klarar ikkje gi deg eit konkret tal, fordi det er så mange som er på korte deltidsengasjement. Me har eit budsjett på rundt 6-7 millionar. Totalt er det mellom 10-20 personar som får lønn for ulike oppgåver, men då tek eg med dei som modererer kommentarfelt.

– Korleis jobbar de? Har alle heimekontor?

– Me har hatt kontor tidlegare, men det vart lite brukt. Folk sit litt spreidd geografisk, så no har me ikkje kontor. Det kan ver me får i ein eller annan form i framtida.

– Er de ute i felt?

– Me er ikkje nok ute. Det er blant tinga eg vil gjere noko med. Me bør vere meir ute blant folk. Det skal me satse på i valkampen. Eg trur det gjeld mange alternative medier at ein føler ein må følgje nyheitsbiletet og at ein ikkje tek seg tid til å satse på ting som ikkje vert noko av. Eg kan vere meir ute sjølv, og eg pushar journalistane til å gå meir ut.

– Kvifor har de ikkje vore meir ute? Er det som følgje av kjensla av at de er litt på sida, og ikkje vert tekne alvorleg?

– Det er ei utfordring for oss at me ikkje får pressekort, så det er nokre – ikkje veldig mange – hendingar me ikkje får delta på.

– Eg har aldri brukt mitt pressekort?

– Det gjeld særleg offisielle pressekonferansar med statsministeren, og partilandsmøte kor me har blitt nekta deltaking, som på KrF sitt ekstraordinære landsmøte. Men i praksis er eg einig i at det ikkje er eit stort problem. Det er først og fremst vårt problem.

– Du har vore i Resett sidan nyttår. Korleis tykkjer du det har gått?

– Det er tidleg å summere opp. Det eg sa då me byrja var at eg skulle jobbe med den journalistiske kvaliteten. Eg meiner at me har fått betre rutinar på å hente inn tilsvar og å følgje ABC-en i presseetikk. Det er heilt sikkert mange forbetringspunkt, men eg meiner me er på riktig veg. Mykje av kritikken er basert på ting som skjedde i ein tidleg fase, då me var heilt nye, og det får mykje merksemd. Det forstår eg, men dei som følgjer Resett over tid og les oss grundig ser at det skjer ting.

– De vert betre?

– Me er ikkje perfekte, men me er på riktig veg.

– I Vær Varsom-plakaten punkt 4.1 står det: «Legg vekt på å vere sakleg og på å vise omtanke i innhald og presentasjon». Kor bevisste er det på det punktet?

– Eg meiner me er bevisste på det. Eg kan ikkje seie noko meir enn det. Det kan hende me har hatt vinklingar som har gått for langt, men det trur eg gjeld alle medier.

– I eit innlegg skriv Erling Marthinsen om Greta Thunberg at ho har «Asbergers og en del andre utfordringer». Er det sakleg omtale av Thunberg?

– Eg meiner det er ein faktabasert omtale. Så vidt eg kan sjå skriv han om veletablerte fakta.

– Kva er «ein del andre utfordringar»?

– Det blir vanskeleg for meg å svare på utan å gå inn og sjå nøye på artikkelen, så det kan eg eventuelt ta ein runde på – og det kan eg godt gjera. Men eg ser det er ei formulering som kunne vore meir presis.

– I Vær Varsom-plakaten punkt 4.13 står det: «Feilaktige opplysningar skal rettast og eventuelt unnskyldast snarast råd.» Er de flinke nok til å rette opp feil?

– Me kan heilt sikkert bli betre, men me forsøker å gjere det. Eg er oppteken av at eg rettar når eg vert gjort merksam på feil.

– I Vær Varsom-plakaten punkt 4.10 står det: «Ver varsam med bruk av bilete i andre samanhengar enn den opphavlege.» Er de opptekne av det?

– Ja, absolutt.

– I ei sak om AUF, som ikkje har noko med Mani Hussaini å gjere, brukar de eit bilete av han. Kvifor?

– Me kunne heilt sikkert brukt eit anna bilete.

– I ei sak om IS-borna i Syria, som Solberg var sitert i, og som handla om regjeringa sitt synspunkt, var Abid Raja hovudbiletet. Kvifor? (Saka vart sidan endra, med ny vinkling, og nytt bilete.)

– Det er ikkje urimeleg når Raja har vore så aktiv i den debatten. Det er innanfor. Om han ikkje er omtalt i saka, kunne ein med fordel ha lagt inn ein setning eller to om han, men eg tykkjer ikkje det er noko å hengje seg opp i.

– Det er litt mismatch at han er hovudbilete men ikkje nemnt i saka?

– Dette er dømer på saker kor me kunne vore noko meir presise. Det er ting me jobbar med, og eg er takksam for den type innspel. Det er ting me kjem til å sjå på. Me er eit nyetablert medie, og dette er ting me jobbar med. Å få rutinar til å sitje krev arbeid over tid. Eg har ikkje moglegheit til å lese alt som vert publisert på Resett. Gleppar kjem til å skje.

– I Vær Varsom-plakaten punkt 4.3. står det: «Vis respekt for menneskes eigenart og identitet, privatliv, etnisitet, nasjonalitet og livssyn.» Er det noko de er bevisste?

– Det meiner eg me er.

– De har redaktøransvar for kommentarfeltet òg. Kor opptekne er de av å røkte det? Du har tidlegare vore tydeleg på at de førehandsmodererer.

– Dei er førehandsmodererte. Me er opptekne av å utvide rommet for ytringsfridom. Det er viktig at vanlege menneske med vanleg bakgrunn og som ikkje klarar å formulere seg slik at dei heilt utan vidare kan komma på trykk i Aftenposten òg får moglegheit til å ytre seg. Det er sikkert mange måtar å gjere det på, men ein måte er å ha kommentarfelt. Me får mellom 2.000-4.000 kommentarar dagleg. Dei modererer me, men det kan skje menneskelege feil.

– Det finst fleire dømer på rasehets, hudfarge, nasjonalitet – og skarpe ytringar. Kvar går grensa?

– Det som er openbert er at ytringar som er straffbare skal ikkje sleppast gjennom. Det vil vere kommentarar i vårt kommentarfelt som eg eller du mislikar eller tykkjer er urovekkjande, men som me meiner kan forsvarast fordi det er lovlege ytringar i eit demokratisk samfunn. Det er prisen og belastninga for å ha eit kommentarfelt. Då eg jobba i VG i 2008 kunne det gå minst like hardt føre seg (i kommentarfeltet, journ. anm.), med like mange ubehagelege ting, slik eg hugsar det, som det er på Resett i dag. Når ein les i lesarinnleggspaltene til VG på 80-talet finn du ganske mykje som ein i dag ville karakterisert som sterk kost.

(Noverande Aftenposten-redaktør, Espen Egil Hansen, var redaktør i VG i 2008. Han kommenterer påstanden frå Lars Akerhaug slik:

– Eg tykkjer det høyrast ut som ei bortforklaring. La Akerhaug konsentrere seg om å ha ansvar for det han har ansvar for no. Eg tykkjer det er heilt umogleg å vurdere.)

– I ein førehandsgodkjent kommentar står det «Jeg vil oppfordre alle til å boikotte forretninger der det jobber muslimer.» Er dette ein kommentar du meiner er innanfor?

– Den er i grenseland. Dette er eit standpunkt eg personleg tek avstand frå. Eg ville aldri sagt liknande sjølv. Men om det er ei lovleg ytring eller ikkje, meiner eg det går argumentere for at det ikkje er ei straffbar ytring, sjølv om det er ubehageleg å lese.

– I ein førehandsmoderert kommentar står det «Hva i hel****gjør somaliere i Norge?», der ein har svart «Lager barn. Henter penger. Sitter på kafe og tygger khat.» Er det innanfor?

– Denne fell innanfor same kategori. Det er umogleg å forsvare. Dette er haldningar eg tek avstand frå, men om det er straffbare ytringar er eg tvilande til. Det betyr ikkje at alt i grenseland skal aksepterast.

– De ynskjer naturlegvis å bli tekne på alvor. Er det noko de kan gjera for å bli det?

– Eg meiner me i stor grad vert tekne på alvor når me snakkar me aktørar utanfor journalistbobla.

– Kunne de gjort meir for Resett sitt omdømme ved å vere strengare i kommentarfeltet? Hadde de vore tent med det?

– Det er ein balansegang her. Utgangspunktet vårt er å stå på barrikadane for meir ytringsfridom. Det er ikkje avhengig av kommentarfelt eller ikkje, men det er ein god måte å gi folk høve til å meine noko om samfunnet vårt. Eg kan ikkje utelukke at me vert strengare i framtida.

– Kvifor trykkje grønt lys på rasistiske kommentarar?

– Eg meiner ikkje at det er openbert at dette er straffbare ytringar. Så kan det heilt sikkert vere at me kunne vore strengare.

– Eg meiner ikkje utan vidare at slike haldningar skal stuast bort. Eg er redd for at det fører til at dei sit i eigne krikar og krokar ikkje møter motstand. Svara er ikkje alltid så openberre så dei verkar, og praksisen er ikkje så ulik praksisen andre medier la seg på tidlegare.

– De ynskjer å utvide fridomen til ytringar. Er samfunnsdebatten tent med denne typen ytringar?

– Det er ikkje slik at det er kommentarfelta som driv den offentlege debatten vidare til at ein finn løysingar og nye konsensus. Det er ikkje der dei viktigaste meiningsbrytningane skjer, men det er viktig med denne type ventilar kor vanlege menneske kan seie sine meiningar. Alternativet er at ein ikkje har stader å diskutere.

– Kven er det som modererer?

– Det er folk som jobbar for oss. Me gjer det sjølv.

– Er det hemmeleg kven dei er?

– Me går ikkje ut med namn, men både eg og Helge Lurås og fleire andre følgjer med og modererer. Det er me som har ansvaret.

– Har de eit team?

– Det sit eigne folk og gjer det.

– Korleis vert det moderert? De får inn kommentarar og godkjenner eller avviser?

– Ja. Me nyttar Disqus.

– De ynskjer ein debatt for fleire folk, seier de. Men forstår du at det å publisere veldig mange artiklar om enkeltpersonar kan bidra til å skremme andre til å gå inn i debatten, og at det soleis verkar kontraproduktivt? Nokon kallar det hatkampanjar.

– Eg håpar ikkje det. Utgangspunktet er at det ikkje er så mange andre som gjer det. Dersom TV 2 har ei sterkt vinkla reportasje på Trump, er det sjeldan at VG eller Dagbladet gjer eit poeng av det. Difor gjer me det. Stort sett er det profilerte aktive samfunnsdebattantar og maktpersonar me skriv om. Det er ikkje utelukkande det, men den store majoriteten. Dei må tole omtale og kritisk søkjelys.

– Det er ikkje alltid desse sakene krev samtidig imøtegåing, men eg ser me kan bli flinkare til å ta kontakt. Ofte gjer me det òg, utan å få svar. Men det er ikkje ein grunn til å ikkje halda fram med å gjere det. Dette er rutinar eg terpar på i redaksjonen.

– De skreiv veldig mange artiklar om Sveinung Rotevatn (V)?

– Det gjekk nokre artiklar utan at han vart kontakta. Her kunne me ha kontakta han på eit tidlegare tidspunkt. Me må få betre rutinar på det. Å skrive saker om ein statssekretær sine twittermeldingar utan samtidig imøtegåing er uproblematisk, men når volumet vert så stort kunne me ha kontakta han tidlegare – òg før han gjorde oss merksame på det.

– Du tok sjølvkritikk på Sumaya Jirde Ali-dekninga på Debatten torsdag. Kva har gått gale der?

– Dette var før eg byrja i Resett, så eg har ikkje heilt oversikt over korleis ein tenkte då, men ho var ein person som veldig raskt fekk stor offentleg merksemd og kom med veldig harde utsegn og fekk støtte frå samfunnet. Eg meiner ikkje det var urimeleg å skrive om ho, og heller ikkje urimeleg å rette kritikk mot ho, men eg ser at det vart slept gjennom kommentarar mot ho som absolutt ikkje skulle vore publisert. Det har me beklaga. Det vart eit for stort volum av artiklar, og eg forstår det kan bli belastande for ein så ung debattant. Det kan eg gjerne beklage.

– Kvifor publiserer de telefonnummeret til Harald Klungtveit i ein artikkel?

– Det var på bakgrunn av at han oppsøkte våre aksjonærar. Då publiserte me offentleg tilgjengeleg informasjon, men det er ikkje noko me kjem til å gjere dagleg.

– Men kvifor?

– Då må du spørje Helge Lurås om kva som var årsaka for det. Dette er offentleg tilgjengeleg informasjon, han er ansvarleg redaktør og det ligg på deira nettsider.

– Du må ha eit snev av kunnskap om kva reaksjonar som kan kome mot Klungtveit i ei slik sak? (På Debatten torsdag kveld sa Klungtveit at han vart ringt opp av Resett-lesarar på nattetid etter artikkelen vart publisert.)

– Dette er ikkje noko me kjem til å gjere rutinemessig.

– Men er det noko de kjem til å gjere framover? Finst det journalistiske poeng i å offentleggjere nummeret til ein redaktør som driv kritisk journalistikk?

– Dette er jo informasjon som allereie er tilgjengeleg.

– Ditt telefonnummer er òg offentleg, men det ville aldri vore eit journalistisk poeng for meg å skrive det i ein redaksjonell artikkel.

– Om du vil vite meir om årsaka for det må du kontakte Helge Lurås. Det vert feil av meg å svare på det.

– Kvifor trur du annonsørar trekk seg frå Resett?

– Eg trur det er samansett. Før kampanjen såg me at store annonsørar svartelista oss. Det er fordi me vert oppfatta som kontroversielle, og det kan eg forstå. Samstundes får det vere opp til annonsørane å vurdere klokskapen i å kaste seg på ein slik kampanje. Det er ganske mange som les Resett, og ein god del av lesarane har eit positivt forhold til oss, og reagerer negativt når ein del av desse annonsørane aktivt går ut og svartelistar Resett. Det prinsipielt problematiske er at ein representant frå regjeringa kastar seg på ein slik kampanje.

– Litt om dei som skriv hos dykk: Kven er Kenneth Olsen? Er det hans riktige namn?

– Han er ein skribent som er tilknytt oss.

– Heiter han Kenneth Olsen?

– Det vil eg ikkje kommenter akkurat no.

– Men om han heitt det, hadde det vel vore enkelt å seie ja?

– Eg kjem ikkje til å svare på det spørsmålet.

– Mumler Gåsegg. Kven er det, og kvifor skriv han med psevdonym?

– Det ligg i saka si natur når han skriv med psevdonym at me ikkje går ut med hans identitet. Det burde ikkje vore overraskande at mange ser seg nøydd til å skrive anonymt slik klimaet i samfunnsdebatten har blitt. Å ta standpunkt som kan oppfattast kontroversielt, kan vere ei sosial og karrieremessig belasting. At nokon ser seg nøydd til å skrive anonymt burde ikkje vere oppsiktsvekkjande.

– Kornelius Garmann. Er det hans namn?

– Ja, det er hans riktige namn.

– Jacob Frithjofsen. Kvifor skriv han under psevdonym?

– Det namnet kjenner eg ikkje igjen eingong, seier Akerhaug, og googlar seg fram til profilen hans på Resett.

– Det er ikkje lenge sidan han skreiv siste artikkel?

– Eg veit ikkje kva grunnlaget ditt er for å seie at han ikkje skriv under sitt ekte namn.

– Det står på profilen hans?

– Dette er meiningsartiklar, og me publiserer anonyme skribentar. Det skal me halda fram med.

– Kvifor?

– Fordi, som eg sa, det å vere kritisk til innvandring og spekter ved islam og religion kan vere sosialt og karrieremessige belastande. Dette er ikkje unikt i norske aviser.

– Kvifor har de så mange artiklar med «Redaksjonen» som byline? Og kven skriv dei?

– Dette er korte artiklar, der me til dømes siterer andre medier. Nokre av artiklane har eg skrive sjølv.

– De skriv at de vert utsett for hacking. Dette er andre gong på ein dryg månad at sidene dykkar går ned etter at ein Resett-representant var me i Debatten. Korleis er de sikre på at det er hacking?

– Her baserer eg meg på dei som jobbar med IT hos oss. Eg har ikkje moglegheit til å kvalitetssjekke det, men eg har ingen grunn til å gjere noko anna enn å stole på at det er riktig. Om det er som følgje av tekniske feil hos oss, hadde me forsøkt å rette på det umiddelbart. Me opplever at det kjem ulike former for angrep når det er mykje merksemd rundt oss.

– Feilmeldingane som kjem er typiske for sider som er overbelasta. Er overbelasting utelukka?

– Me har hatt problem tidlegare me ikkje er sikker på er årsaka til. Men desse to siste hendingane er me meir eller mindre sikre på at dreier seg om konkrete angrep.

– De har blitt kritisert for å skrive saker med agenda. Er du einig i det?

– Det kjem an på kva du meiner med det. Det er openbert at me har eit anna blikk på nyheitene enn dei etablerte mediene har. Eg har tidlegare i Medier24 samanlikna alternative medier med Klassekampen då Jon Michelet tok over som redaktør. Dei hadde eit klart aktivistisk preg, samstundes som det var eit journalistisk produkt. Slik ser eg på Resett og andre alternative medier. Dei fleste som skriv for oss har ein politisk motivasjon, og det har eg òg. Likevel skal me følgje journalistiske prinsipp når me skriv nyheitsartiklar. Det er målet.

– Rotevatn behandlar dykk som ei politisk gruppe og ikkje eit redaksjonelt miljø, seier han. Driv de aktivisme, eller journalistikk?

– Det er journalistikk som er prega av politisk ståstad, på same måte som Klassekampen under Michelet. Det er ein god parallell. Klassekampen har utvikla seg sidan det, og det gjer forhåpentlegvis Resett òg. Det er ikkje slik at det er noko unikt. Det finst mange dømer på redaksjonar med tydelege politiske standpunkt. Sjå på den store faunaen av publikasjonar av fagrørsla, som er underlagt Redaktørplakaten og Vær Varsom-plakaten og som skriv med eit sterkt politisk utgangspunkt. Slik sett er det ikkje så spesielt.

– De vert kritisert for «rage bait» og for å skrive saker som er meint for å skape sinne og hat. Gjer de det?

– Nei. Eg klarar ikkje med mi beste vilje å forstå korleis nokon kan tru at det er intensjonen vår. Verkeleg ikkje. At Resett sitt ynskje er å nøre oppunder hat mot enkeltpersonar meiner eg er heilt feil. Verkeleg. At eg skulle ha som utgangspunkt å hisse opp folk …?

– Det skapar jo engasjement, kommentarar, klikk, delingar og lesartal?

– Det som skapar engasjement er at me dekkjer utspel og utsegn som våre lesarar oppfattar som kontroversielle, og som dei reagerer på og gjer seg opp ei meining om. Dette er ikkje noko fundamentalt annleis enn korleis tabloide medier dekkjer politikk på. Dei skriv om utspel frå debattantar og politikarar som dei veit vil skape debatt. Det gjer me òg. Og så er me bevisste på kva lesarar me har og kva politiske standpunkt dei har. Me skriv om ting me trur dei er interessert i. Men omgrepet «rage bait» kjenner eg meg overhovudet ikkje igjen i.

– Kvifor skriv de artiklar kvar gong ein offentleg person kritiserer Resett?

– Det gjer me nok ikkje. Då hadde me ikkje hatt plass til anna stoff på sidene våre.

– Men kvifor så mange?

– Det er ein todelt bakgrunn for det. Det er viktig at me går inn i desse debattane og svarer.

– Men det er skilnad på å svare kritikk og å skrive ein redaksjonell artikkel om kritikken?

– Jo, men om me tek denne debatten i våre spalter må me òg gjere det redaksjonelt. Me kan ikkje skrive om Rotevatn utan å forklare lesarane om kva det dreier seg om. Me ser sakene vert godt lest, og det er noko lesarane er interessert i.

– De skriv veldig mange kritiske saker om NRK. Kvifor?

– Fordi dei er finansiert av skattebetalarane sine pengar. Det er rimeleg at dei vert utsett for eit særleg kritisk søkjelys. Det høyrast kynisk ut, men det er ein marknad for desse sakene – og folk er interessert i kritiske vinklingar om medier generelt og NRK. Eg tykkjer ikkje det er noko å skamme seg over. Likevel kan det hende at kritikken kan ha blitt for skarp.

– Thor Goebbels Eriksen skreiv de (før Akerhaug vart tilsett)…?

– Det er ikkje noko eg ville skrive sjølv, men eg trur ein må forstå at dette er eit retorisk grep.