Trur korona­krisa skyt fart på medie­utviklinga

– Dei neste 1-2 åra kan det vera ein vil gå gjennom ei digital utvikling som elles ville teke 4-5 år.

Det seier Øyulf Hjertenes, styreleiar i Bergens Tidende og Stavanger Aftenblad og direktør i Schibsted Kyst, til Medier24.

– Det er ei fantastisk utvikling i bruk på alle nettstader no. Både blant tradisjonelle og nye abonnentar. Det handlar ikkje om ein likar det eller ei, men ei konstatering av at den digitale overgangen blir påskunda, legg han til.

Farta aukar

Den siste månaden har norsk økonomi, inkludert mediebransjen, opplevd massiv svikt i inntektene som følgje av dei strenge tiltaka for å overvinna koronaviruset. Annonsemarknaden har kollapsa, og alt etter to veker anslo Mediebedriftenes Landsforening (MBL) at bransjen ville tapa minst éin milliard kroner i annonseinntekter i løpet av våren og sommaren.

Samstundes har avisene meldt om rekordhøge trafikktal og abonnementssal.

– Me opplever ein betydeleg større vekst, og nedgangen på print kan eskalera, fordi åtferda til brukarane og abonnentane endrar seg raskare enn venta. Det går ikkje under med print, men kva skjer med lesarane våre? Bruken tydar på at overgangen til digitale medium blir raskare enn me hadde sett føre oss, seier Hjertenes vidare.

– Det er mange grunnar til å sjå mørkt på dei komande månadane no, men det langsiktige biletet er det same som før, berre at farta aukar. Då kan det bli langt tøffare for mediehusa som ikkje har rigga seg godt nok for ein digital medieøkonomi. Dei har fått mindre tid på seg, seier Hjertenes.

– Kva gjer krisa med produktutviklinga redaksjonelt?

– Innanfor kulturjournalistikken har BT og Aftenbladet blitt ein møteplass på ein annan måte enn før, med livekonsertar og gudstenester kor avisene blir eit digitalt samlingspunkt. Det er ei kul og spanande utvikling. Me har no ei moglegheit til å bli ein samlingsplass for lesarane – utover harde nyheiter.

– Krise utløyser kreativitet

Hjertenes får støtte av medieforskar og førsteamanuensis Jens Barland, instituttleiar for Institutt for kommunikasjon ved Høyskolen Kristiania.

– Eg trur han har veldig rett i at dei plutseleg kan gjennomføra ting dei hadde planar og idear om på lengre sikt. I undervisinga, til dømes, snakkar me om at me må bli flinkare å bruka digitale verkemiddel. No måtte me plutseleg gjera det fordi me ikkje hadde noko val, seier han til Medier24.

– Krisesituasjonar utløyser veldig mykje kreativitet. Det gjeld alle bransjar, seier Barland vidare.

– At ein mister annonseinntekter er negativt, men eg trur det i hovudsak er bra for journalistikken med eit tyngdepunkt av inntektene frå lesarane.

– 9/11 endra nettavisene

Han peiker på terroråtaket på World Trade Center 11. september 2001 som ei hending som i betydeleg grad dreiv fram medieutvikling.

– Den hendinga forandra produkta våre. Då hadde me hatt nettaviser i seks år, og nyheiter på nett var berre korte notisar då det skjedde ting, og så kom det meir i papiravisa. I den saka kom det eit ekstremt behov for lange bakgrunnssaker i realtid, og då gjorde ein det – og heiv det ut på nett i full fart, seier Barland, og legg til:

– Det omdefinerte rolla til nettavisene som ein nyheitsformidlar som ikkje berre legg ut korte saker, men også leverer djupe og forklarande bakgrunnssaker. Det stoppa ikkje etter den hendinga, tvert om haldt den publiseringspraksisen fram.

Ei lang rekkje nettaviser har no også teke i bruk direktestudio med løpande dekning og korte notisar. Det er ei type nyheitsformidling som har blitt utvikla som følgje av stort informasjonsbehov under store hendingar, ifølgje Barland.

Barland seier at det under Arne Treholt-, Orderud- og 22. juli-rettssakene på kvart sitt vis skapte eit informasjonsbehov som har tvinga fram nye produkt.

– Og så er det element av desse sakene som har utvikla seg til dei direktestudioa ein ser hos til dømes VG og Dagbladet i dag. Ein plukkar frå det eine til det andre. Slike situasjonar som no utløyser behov for å gjera ting på ny og annleis måte.