Fleire reagerer på at VG-skandalen ikkje får konsekvensar for leiinga: – Påfallande

VG si dekning av dansevideoen med Trond Giske (Ap) og Sofie på Bar Vulkan i februar fekk kraftig kritikk etter at kvinna fortalde om sitt møte med VG på TV 2 i mars.

Det heile resulterte i at nyheitsredaktør Tora Bakke Håndlykken leia ei internevaluering som kulminerte i ein offentleg granskingsrapport kor avisa kom med kraftig kritikk av seg sjølv, og journalist Lars Joakim Skarvøy fekk seks månadar løna permisjon.

Onsdag vart både saka og evalueringsrapporten felt for høvesvis fem og to punkt i Ver Varsam-plakaten. Saka har derimot ikkje fått konsekvensar for verken Gard Steiro eller Håndlykken. Det er det fleire som reagerer på.

– Påfallande

– Det styreleiar i VG og Steiro må gjera no er å forklare kvifor dette får konsekvensar for journalistane, men ikkje redaktørane. Det er påfallande. Vanlegvis er det slik at det får konsekvensar for leiarar når ei verksemd gjer noko alvorleg feil, seier Dagens Perspektiv-redaktør Magne Lerø til Medier24. Han meinte i mars at Steiro burde gå av for å vinne tilbake tilliten til avisa.

Også granskingsrapporten vart felt for to punkt i Ver Varsam-plakaten, for ikkje å ha klargjort premissane overfor Sofie, og for å ikkje ha vist nok omsyn til ho som kjelde.

– Det gir det ein ekstra dimensjon at rapporten òg vert felt. Når Sofie har mista kontroll over korleis eigne utsegn, som er gitt til VG, vert tolka og brukt, skulle dei ha sikra seg betre, seier han, og legg til:

– Det har dei blitt felt for, og det gjer det endå meir alvorleg.

– Kjente metodar frå VG

Onsdag kveld gjekk First House-partnar og tidlegare statssekretær for Erna Solberg (H), Sigbjørn Aanes, ut på Facebook og kritiserte VG-leiinga for deira handtering av saka.

Han seier til Medier24 at dei journalistiske metodane som vart avslørt i TV 2 sin reportasje er velkjende.

– Mykje av det som har blitt belyst i denne saka har vore ein kjent måte for VG å jobbe på etter det eg kjenner frå deira politiske journalistikk. Eg har hatt dett dialog med VG over mange år, seier Aanes.

– Det har både vore tøffe spørsmål og konfrontasjonar, og det er heller ikkje noko nytt med uerfarne kjelder. Det kan ein til dømes spore tilbake i Trond Birkedal-saka, legg han til.

– Opplevinga mi frå tidlegare er at redaktørane har forsvart desse metodane. Når saka først kjem opp, ser dei at dei må gjere noko, og legg skulda på journalistane – i staden for å ta eit totalansvar.

– Men dommen over seg sjølv, inkludert leiinga, er nedslåande i rapporten?

– Ja, men no har dei permittert ein journalist (Skarvøy, journ. anm.), og flytta på den andre journalisten (Melgård, journ. anm.). Derimot har ingenting skjedd på redaktørnivå, og då verkar det som om det er ulike reglar for tilsette og leiinga.

Aanes har sjølv jobba tett opp mot Skarvøy frå tida i Høgre og som statssekretær for statsministeren. Han avviser overfor Medier24 at han jobbar for permitterte Skarvøy, eller at han har eit lojalitetsband med han.

Asymmetriske konsekvensar

Forskar Synnøve Nesse ved Samfunns- og næringslivsforskning på Norges handelshøyskole (NHH) er samd i kritikken som kjem frå Aanes og Lerø.

– Det kan kanskje utanfrå sjå ut som det er asymmetriske konsekvensar mellom journalistane og leiinga, seier ho til Medier24.

– Dersom det blir opplevd slik kan det vere negativt for læring og utvikling internt i organisasjonen, legg ho til.

Ho presiserer at ho verken har lese PFU-konklusjonen eller granskingsrapporten.

– Det er viktig at leiarar er forbilde for den kulturen dei vil ha, og at det er synleg at dei tek ansvar ved slike typar kriser, seier Nesse.

– Redaktørplakaten er tydeleg!

På pressekonferansen 27. mars uttrykte dåverande styreleiar Torry Pedersen full tillit til sjefredaktør Gard Steiro. Allereie veka før sa han til Medier24 at VG, med Steiro i spissen, har «levert dei beste økonomiske resultata i norsk presse og noko av den aller beste journalistikken». 

Det er ikkje nok, ifølgje Lerø.

– Eg tykkjer dei har eit forklaringsproblem om korleis dei har tenkt. Det er ein ekstra grunn til at media må gjera det, fordi her står prinsippa om den ansvarlege redaktøren utruleg sterkt, seier Lerø.

Han peiker vidare på Redaktørplakaten sine formuleringar om at «redaktøren leder og har ansvaret for sine medarbeideres virksomhet».

– Redaktørplakaten er tydeleg, med lovformuleringa om at ein ansvarleg redaktør er den ansvarlege. Kva betyr dette då? Det betyr ingenting i praksis. Skal redaktøren heilt fjernast frå ein kvar konsekvens? Kva betyr det då i praksis? Det er berre ord.

Han peiker spesielt på at Steiro har vore operativ i arbeidet med artikkelen.

– Det er særleg viktig i denne saka, kor Steiro har vore utøvande redaktør. Det er han som har drive denne saka. Han har vore så langt inne i denne saka at han har snakka med ho. Og så får han tillit av styreleiaren, seier Lerø.

«Lærebøkene for dårlig håndtering»

På Facebook går Aanes òg ut mot kommunikasjonshandteringa til avisa.

«Jeg skulle gjerne skrevet om hvordan håndteringen av denne saken er i et kommunikasjonsperspektiv for den kan fort havne i lærebøkene for dårlig håndtering», skriv First House-partnaren.

Han utdjupar overfor Medier24:

– VG har no lært alle redaktørar at dei ikkje treng svare på spørsmål, kan vise til at du må avvente intern gransking, at det er greit å svare på mail, og ikkje minst at du kan arrangere pressekonferanse samstundes som enkeltpersonar har intervju med andre journalistar samstundes, seier Aanes og peiker på at Skarvøy gjorde intervju med Medier24 og NRK berre minuttar før VG arrangerte sitt eige pressetreff.

Sjefredaktør Gard Steiro i VG er lagt fram kritikken.

– Eg registrerer denne debatten, men eg har ingen kommentarar til den.