Torsdag la TV 2 Sporten, i betalt partnarskap med Obs, ut ein video kor dei gir deg sjansen til å vinne billettar til kampen mellom Manchester United og Kristiansund i juli. I hovudrolla er TV 2-kommentator Marius Skjelbæk.
Videoen er tydeleg merka i teksten, med logo dei første sju og siste to sekundane, og ved at Skjelbæk seier «dette er sponsa av OBS» på slutten.
Presseveteran Sven Egil Omdal, som har fartstid som redaktør, leiar av Pressens Faglige Utvalg og Norsk Journalistlag, er nådelaus – og meiner innslaget bryt med god presseskikk.
Sven Egil Omdal.Erik Waatland
– Eg tykkjer ikkje dette er innanfor, ikkje eingong på streken. Dette er eit oppdrag der TV 2 ikkje utfører ein redaksjonell jobb, men er sponsor, og det gjer det på ingen måte betre at Skjelbæk òg driv reklame for OBS samstundes, seier Omdal.
Sportsredaktør i TV 2, Vegard Jansen Hagen, forklarar videoen slik:
– Innslaget er ein konkurranse som promoterer ein kamp me skal sende. Det er fronta av ein redaksjonell medarbeidar – som er tydeleg på at det er ein sponsor som gir premien (kampbillettar, journ. anm.), seier sportsredaktør i TV 2, Vegard Jansen Hagen, til Medier24.
– Redaksjonelt eller kommersielt?
Omdal meiner TV 2 bryt med god presseskikk.
– Etter mi oppfatning er dette eit klart brot på både punkt 2.2 og 2.7, seier han.
Generalsekretær Elin Floberghagen i Norsk Presseforbund.Ole Alexander Saue
Generalsekretær i Norsk Presseforbund, Elin Floberghagen, er ikkje like bombastisk som Omdal, men ser dei etiske utfordringane.
– Eg stiller spørsmål ved om dette er redaksjonelt eller kommersielt, seier Floberghagen til Medier24.
– Ikkje reklame for Obs
Til det svarar Jansen Hagen:
– Dette er ikkje reklame for Obs. Det er ein førehandsomtale av ei sending som TV 2 skal ha, og som kjem til å bli marknadsført og promotert.
Han presiserer at dei har vore tydelege i merkinga av innhaldet.
– Me er veldig tydelege i merkinga, og det er viktig for oss at det etterlatne inntrykket er i samsvar med realitetane. Me merkar heller ti gongar for mykje enn for lite, seier han.
Floberghagen trekk fram tre relevante punkt i Vær Varsom-plakaten:
– Punkt 2.2 seier ein skal verne om eigen integritet, og at ein skal unngå dobbeltroller og bindingar. 2.7 handlar om at ein skal skilje mellom redaksjonelt- og marknadsinnhald, medan punkt 2.8 går på korleis finansiering av journalistikken skal skje, og når journalistikk ikkje kan sponsast.
– Dette er gråsone. Det er ein kamp mellom to lag som ikkje betyr noko, men som er eit kommersielt produkt. Videoen står fram som både eit redaksjonelt og kommersielt produkt. Dette er ei forvirring som kanskje er tilsikta, men som like fullt er i strid med Vær Varsom-plakaten sine vedtekter, seier han.
Vær Varsom-plakaten:
2.2. Redaktøren og den einskilde redaksjonelle medarbeidar skal verne om si sjølvstende, integritet og truverdet. Unngå dobbeltroller, verv, oppdrag eller bindingar som kan skape interessekonfliktar eller føre til spekulasjonar om inhabilitet.
2.7 Journalistisk omtale av produkt, tenester, merkenamn og kommersielle interesser, også mediets eigne, skal vere journalistisk motivert og ikkje stå fram som reklame. Oppretthald eit klart skilje mellom marknadsaktivitetar og redaksjonelt arbeid. Gje aldri tilsegn om journalistiske motytingar for reklame. Unngå ukritisk vidareformidling av PR-stoff.
2.8 Skjult reklame er ikkje i samsvar med god presseskikk. Kommersielle interesser skal ikkje ha innverknad på journalistisk verksemd, innhald eller presentasjon. Dersom redaksjonelt stoff er sponsa, eller eit program inneheld produktplasseringar, skal dette vere openbert for publikum. Sponsing skal alltid vere tydeleg merka. Sponsing eller produktplassering i nyhende- og aktualitetsjournalistikk, eller i journalistikk retta mot barn, er ikkje i samsvar med god presseskikk. Direkte utgifter til journalistisk verksemd skal som hovudregel vere betalt av redaksjonen sjølv. Ved unntak skal publikum gjerast tydeleg merksam på kva som er finansiert av utanforståande interesser.
– Det liknar kanskje litt på Aftenposten si sponsing av «Omkampen», meiner Floberghagen.
Jansen Hagen meiner likevel saka skil seg frå Aftenposten.
– Me har rettane, og er avsendar av kampen – som me ynskjer å gi best mogleg ramme, seier han.
Omdal stiller spørsmålsteikn til om han veit kva reporteren er med på i det heile teke.
– Eg veit ikkje om Marius Skjelbæk trur han lagar redaksjonelt eller kommersielt innhald. Men det er umogleg for sjåarane å vite om det er det ein eller andre. Slik skal det ikkje vere, seier han.
– Kan dette ha noko å seie for truverdet til TV 2?
– Det er difor reglane er der. Ein skal ikkje selje truverdet mediene har opparbeidd seg gjennom journalistikken. Det er difor alle reklamefolk ynskjer dette. Dei vil ha den gevinsten som ligg i det redaksjonelle truverdet, seier Omdal.
Han legg til:
– Det er eit uryddig landskap me beveg oss inn i. Då er det ein fordel om ein sørgje for å vere på den trygge sida, i staden for å balansere på ei slak linje, meiner han.
– Kunne ha brukt skodespelar
Både Floberghagen og Omdal stiller spørsmålsteikn til rolla til Skjelbæk.
– Om det er eit reint kommersielt produkt, vil det oppstå spørsmål om journalisten bør ha begge roller, seier Floberghagen.
Omdal legg til:
– Dei kunne brukt ein skodespelar, marknadsmann, fotballspelar – eller kven som helst. Dei kunne brukt nesten alle andre enn journalistane, seier han.
– Du bør ikkje bruke journalistar til å gjere slik – iallfall ikkje framføre TV 2-logoen, som du gjer når du er journalist, seier Omdal vidare.
Jansen Hagen understrekar at Skjelbæk har «redaksjonell fridom» i bodskapen i videoen.
Sportsredaktør Vegard Jansen Hagen i TV 2.TORE KRISTIANSEN,VG
– Forstår du at det vert reagert på at det vert brukt ein redaksjonell medarbeidar som frontar konkurransen, som er eit kommersielt samarbeid? Ville det ikkje blitt like bra dersom de brukte til dømes ein skodespelar?
– Så lenge det er eit redaksjonelt bodskap om kampen, som ein av våre profilar framfører, står det seg best dersom ein av dei er avsendar av innhaldet. Eg trur verken Charter-Svein eller Lothepus kunne gjort det på ein like bra måte, seier han.
– Ingenting skal vere skjult
Jansen Hagen meiner TV 2 er innanfor bestemmingane i Markedsføringsloven, Kringkastingsloven og Vær Varsom-plakaten. Han ynskjer likevel debatten velkommen.
– Eg har respekt for at andre har eit anna syn på dette. Sportsrettar er eit område som er avhengig av eit samarbeid med eksterne aktørar, der me har aktørar som produktplasserer. Det er eit område i kontinuerleg utvikling, seier han.
– Me jobbar målretta for å handtere det på ein ryddig og open måte. Ingenting skal vere skjult eller utydeleg, legg han til.
