MDG-Trædal ut mot ukritisk dekning av tropevarmen: – Forenkling å kalle det gladsaker, svarar VG

I store deler av Noreg har me nettopp lagt bak oss ei helg med enorme temperaturar og varmerekordar i både nord og sør. Aviser landet over har dekkja vêrfenomenet opp og ned i mente, men for nokre kan det bli for mange gladsaker i det dei meiner er teikn på ei varsla klimakrise.

– Ein må tørre å spreie litt dårleg stemning. Ein må tørre å gjere seg upopulær sjølv om ein er avhengig av klikk, seier Eivind Trædal, politikar i Oslo bystyre for Miljøpartiet dei Grøne (MDG) til Medier24.

Han er blant dei som har latt seg engasjere i sosiale medium, og gjekk mellom anna i helga ut med ein Facebook-status der han sa bad folk slutte å kalle det «finvær», og byrja å anerkjenne at det er eit «forvarsel på katastrofe».

Samanliknar med Svartedauden

Fleire andre har, spesielt på Twitter, gitt uttrykk for det dei meiner er ei ukritisk dekning av varmeperioden som har skylt over Europa denne sommaren. Erik Lunde, bystyrepolitikar for Kristeleg Folkeparti (KrF) i Oslo, var blant dei som spøkte om media si vêrdekning:

Hvis norske medier hadde behandlet Svartedauden som klimaendringene: REKORDMANGE I BJØRVIN HAR FÅTT LEKRE BYLLER. HUSK Å KOSE MED ROTTENE, SNART KAN DET VÆRE FOR SENT. SEND OSS DINE BILDER NÅ!

— Erik Lunde (@eriklun) July 26, 2019

Lunde har ikkje svart Medier24 sine førespurnedar måndag. Politisk kommentator i Bergens Tidende, Jens Kihl, skreiv følgjande i det sosiale mediumet:

Eg trur det blr kome ein større diskusjon hos norske journalistar om korleis vi eigentleg dekkjer vêret når kloden koker. https://t.co/zWCEEcLT8c

— Jens Kihl (@jenskihl) July 28, 2019

Stortingspolitikar Lene Westgaard-Halle (H) gjekk måndag ut på Dagsnytt 18 og kritiserte media, spesielt VG, for deira vêrjournalistikk.

– Ikkje trivielle vêrfenomen

Trædal deler frustrasjonen.

– Det har blitt skrive mange gode saker om klimabiten av det, men både eg og mange andre er litt fortvila av at det er meir fokus på rekordar og at det er topp med nydeleg vêr. I VG var det mellom anna to ordførarar som kniva om å ta varmerekorden. Eg tenkjer dei heller bør knive om å unngå varmerekord, og at ein ikkje ser på høgast mogleg temperatur som eit positivt mål, seier han.

– Kan det ha med at det i vesle Noreg er enkelt å kose seg av noko så trivielt som fint vêr i eit elles kaldt land?

– Ja, men no er dei ikkje så veldig trivielle dei vêrfenomena me ser no. Noreg er blant landa med tydelegast ser denne typar vêrfenomen, og då er det underleg at det vert sett på som noko positivt. Eg forstår det er herleg me varmt vêr, men det er vanskeleg å unngå å kjenne eit stikk av frykt.

– Viktig å skrive om begge deler

Rett nok skal det seiast at fleire medium har også snakka med klimaforskarar oppi det heile. Bergens Tidende siterte forskar Anne Britt Sandø ved Havforskningsinstituttet og Bjerknessenteret på at temperaturendringane er «veldig ekstreme». VG hadde mellom anna VG+-saka «Ekstremvarmen i Europa: – Skremmende å se hvor fort det går», som sto på trykk i papiravisa måndag. Les resten av vêrsakene til avisa her.

– VG har alltid skrive mykje om vêr, «Værets Gang» er ei eigen form for dekning i VG. Me meiner det er riktig å dekkje det folk er oppteken av – nemleg den ekstraordinære varmen me hadde i heile landet. Då er det naturleg å reise ut og lage reportasjar og vie det stor plass, seier Eva-Therese Loo Grøttum, fungerande nyheitsleiar i VG, til Medier24.

– Ein ting er at det er varmt, ein annan ting er kvifor det er varmt. Det er viktig å skrive om begge deler. Me hadde eit stort oppslag som dreidde seg om klimaendringar knyt til varmen måndag, seier ho vidare.

– Set det i kontekst

Trædal seier han har fått med seg at fleire aviser har hatt liknande vinklingar, men at gladsakene har dominert.

– Eg har ikkje full oversikt over heile mediebiletet, men mitt inntrykk er at ein legg for mykje vekt på det positive med «hipp hurra, rekord»-vinklingar. Dersom det dominerer, sviktar media samfunnsoppdraget sitt. Her sit journalistar med plenty kunnskap og tilgang til kjelder som kan setje det i samanheng. Dei skal ikkje berre spegle umiddelbare kjensler, men gi informasjon og setje ting i samanheng, seier Trædal.

MDG-politikaren meiner har eit særleg ansvar om å opplyse, og at ein finn nok av gladsaker i sosiale medium.

– Det er ingen som går glipp av at det har vore ein feit dag på stranda. Det vert hyppig dokumentert i sosiale medium. Dei ekte media kan konsentrere seg om å setje det i kontekst, seier han.

– Trur du vêrjournalistikken endrar seg om ein får fleire varmeperiodar?

– Om det skulle bli ein ny varm sommar kan det hende at ein får ei endå meir kritisk dekning, seier han.

Intern debatt

Loo Grøttum seier det er ein bra og viktig debatt, og legg til at det har vore diskusjonar om temaet internt i avishuset.

– Vêr- og klimadekning er to ulike ting. Me skriv om vêret, men me skal òg skrive om klimaet. Det er nyttig å diskutere internt om det er noko me kan gjere annleis, seier ho.

– Er det noko de burde gjort annleis?

– Eg står godt ved dekninga me hadde førre veke, men eg meiner det er ein nyttig påminning om at klimaperspektivet skal brukast mykje plass på, seier ho.

Ho er ikkje samd i premissen om at VG har skrive om varmerekordane isolert som gladsaker.

– Me har heile tida hatt fokus på det som noko unormalt. Me har hatt ein ganske nøytral inngang på at det er varmerekordar, og at det er kjempevarmt i Europa. Å kalle det for gladsaker er forenkling, seier ho.