Professor kritisk til PFU: – VG-saka har framleis usvarte spørsmål

Torsdag vart VG felt for brot på fem av sju innklaga punkt i Ver Varsam-plakaten etter behandling i Pressens Faglege Utval for dansevideosaka på Bar Vulkan.

Avisa har brote god presseskikk på punkta 3.2, 3.3, 3.7, 3.9 og 4.13. Utvalet konkluderte i tillegg med at avisa brøyt god presseskikk i arbeidet med evalueringsrapporten.

– Dette overraskar meg. Eg kan ikkje komme på at liknande har skjedd tidlegare, og eg har følgt PFU lenge, seier etikkekspert Svein Brurås ved Høgskulen i Volda til Medier24.

Han har skrive pensumboka «Etikk for journalistar».

– Kollapsen skjedde før Sofie-kontakt

Det var punkt 3.3 om premiss og 3.9 om omsyn til kjelda utvalet meinte avisa hadde brote i rapporten. 

– Dette viser problema når media skal granske seg sjølv. Ein har for mykje å forsvare. Då vert det viktigaste å vinne att kontroll over saka, seier han.

– Meiner du at brota på punkt 3.3 og 3.9 skuldast at VG har hatt for mykje fokus på seg sjølv, og dermed for lite fokus på Sofie?

– Ja. Det meiner eg. Det kom fram i gjennomgangen med Sofie. Det var ein formalistisk, merkeleg og uryddig framgangsmåten med kva dei kunne gi innsyn, i og kva dei ikkje kunne gi innsyn i, seier Brurås.

Volda-professoren meiner likevel at det store ubesvarte spørsmål i VG si dekning av dansevideoen på Bar Vulkan i februar. Han meiner både VG og PFU hoppar bokk over mangelen på kjeldekritikk då dei først fekk tips om videoen.

– Heller ikkje PFU grip fatt i det evalueringsrapporten ikkje grip fatt i. Ingen belyser kva som skjedde med den kjeldekritiske kollapsen då tipset og videoen først oppstod. Det skjedde før kontakten med Sofie oppstod – og er hovudårsaka til at heile saka enda i grøfta.

– Det har jo i høg grad med VVP 3.2 å gjera, som klagar viser til. Enkelte av medlemmane i PFU rørte dette spørsmålet i sine innlegg, men det vart fort avskore. Her er det framleis usvarte spørsmål.

– Rapporten er ikkje journalistikk

Instituttleiar Steen Steensen ved journalistikkutdanninga på OsloMet meiner VG si kjeldehandtering er det mest kritikkverdige i denne saka.

– Det mest kritikkverdige VG har gjort i denne saka er det som skjedde i møtet med Sofie, og behandlinga av det i etterkant.

– Å presse ei uerfaren kjelde på denne måten, fabrikkere eit sitat – med atterhald om at Sofie si forklaring er riktig, stå på det, ikkje lytte på gjentekne oppfordringar, gjer dette til det største og viktigaste brotet, seier Steensen og viser i tillegg til å dei store og alvorlege politiske konsekvensane det fekk.

Han meiner PFU gjorde rett i å felle VG for evalueringsarbeidet.

– PFU har tydelegvis behandla evalueringsrapporten på lik linje med anna journalistisk arbeid, fordi det vart publisert på VG.no. Eg kan ikkje komme på å ha sett liknande, seier Steensen.

– Evalueringsrapporten i seg sjølv er ikkje journalistikk, men i og med at det er eit redaksjonelt produkt på VG sin plattform er det heilt riktig, legg han til.

PFU-møte på OsloMet

Han utelukkar ikkje at VG-saka kan bli pensum på høgskulen.

– Kan saka bli pensum på OsloMet?

– Det kan godt hende. Det vert garanter teken opp mange gongar i løpet av studiet. Om det vert pensum er vanskeleg å seie – då må det først skrivast om på ein eller annan måte, seier han, og legg til:

– Studentane i 1. klasse har denne veka undervising i kjeldearbeid og saka har blitt diskutert i samband med det. Studentane sat til og med og såg på streamen frå PFU-møtet som del av undervisninga i dag. Dessutan har Gard Steiro nettopp vore her og snakka om same sak.

– PFU sitt septembermøte skal vere hos oss i haust, og då er det heilt logisk at VG-saka vert tema.