VGTV om «Homoterapi»­-kritikk: – Morten Hegseth er ikkje journalist

Onsdag vart det kjent at Espen Ottosen klagar VGTV inn for Pressens Faglege Utval (PFU) for Morten Hegseth sin «Homoterapi»-serie. Ottosen har sjølv medverka i dokumentaren, og har vore mot forbodet mot konverteringsterapi, som Hegseth kjempar for.

Han meiner programleiaren kombinerer to roller som aktivist og journalist. Ottosen får støtte av Dagen-redaktør Vebjørn Selbekk:

– Eg forstår Ottosen, som først møter han som reporter, og deretter som illsint motdebattant i eit tv-studio om same tema. Det er mildt sagt uvanleg, og dei færraste redaktørane ville ha akseptert det av ein medarbeidar – uavhengig om ein er fast tilsett eller ei. Ein må anten vera journalist eller debattant, seier Selbekk.

Programserien har fått massiv merksemd og skapt stor politisk debatt. Debatten byrja først å rulla då Klassekampen i januar skreiv om temaet. Sidan har VGTV laga sin dokumentar, og denne veka vart Stortinget samde om å greia ut eit forbod mot homoterapi, skriv Aftenposten.

– Ser ut som ordinær journalistikk

Redaktør Rolf Sønstelie i VGTV avviser overfor Medier24 at Hegseth har vore journalist i arbeidet med serien.

– Det er ikkje noko habilitetsproblematikk i denne saka, då dokumentaren har ein meiningsberande profil. Me var tydeleg om premissane både i produktet og overfor dei me snakka med.

Hegseth har sjølv avvist problematikken overfor Aftenposten. Han samanlikna programmet med kommentarjournalistikk. – Dersom KrF meiner dette bryt med presseetikken, så bryt òg den skrivne kommentaren presseetikken, seier Hegseth.

Det er ikkje Dagen-redaktøren Selbekk samd i.

– Det er ikkje vanleg at ein kommentator går rundt med mikrofon og intervjuar – mellom andre statsministeren. For utanforståande ser dette ut som ordinære intervju og journalistisk verksemd, seier han, og legg til:

– Eg oppfattar det ikkje som veldig tillitvekkjande når han for den jamne sjåar ser ut som både aktivist og journalist.

Hegseth har ikkje ynskja å kommentera saka overfor Medier24.

– Uryddig dobbeltrolle

Ottosen, som er informasjonsleiar i Norsk Luthersk Misjonssamband, skriv i si klage:

«Denne klagen gjelder ikke dette intervjuet, men det faktum at journalisten senere opptrådte som min motdebattant blant annet i NRK Debatten 5. november og i God Morgen Norge på TV2 6. november. Dermed får Hegseth en dobbeltrolle som jeg mener er i strid med Vær Varsom plakatens (VVP) punkt 2.2.»

– Eg klagar inn VGTV fordi eg har opplevd at Morten Hegseth har hatt ei uryddig dobbeltrolle. Først møtte han meg som ein programleiar eller journalist som understrekte at han ville finne ut kva eg meinte, seier Ottosen til Vårt Land, og held fram.

– Deretter opptrådte han som ein aktivist og ein politisk aktør som sterkt kritiserte det eg står for – og har òg gjeve att min ståstad på ein lite fair måte.

Nyleg offentleggjorde VG «Trafikkregler for VGs redaksjon», som er dei redaksjonelt tilsette si etiske rettesnor som supplement til Vær Varsom-plakaten.

Der står det mellom anna:

«Unngå meningsytringer, deling av innhold, støtteerklæringer og annen aktivitet som kan bidra til spekulasjoner om din eller redaksjonens habilitet.»

Vidare heiter det:

«Redaksjonelle medarbeidere kan ikke delta i underskriftskampanjer eller aksjoner, herunder i sosiale medier, som kan reise tvil om den enkeltes eller redaksjonens uavhengighet og integritet.»

Hegseth, som går på kontrakt hos VGTV, har vore aktiv forkjempar for homofile sine rettar, og har teke tydeleg standpunkt for å forby homoterapi. Både i sosiale medium og i debattar i tradisjonelle medium har han teke til orde for å forby konverteringsterapi.

– Dette er ikkje aktivisme frå VGTV

Allereie i introen er Hegseth tydeleg på si rolle som Pride-aktivist, og seier sjølv han ikkje er nøytral i saka. Redaktør Sønstelie avviser at Hegseth er nøydd til å følgja VG sine trafikkreglar.

– Hegseth er ikkje journalist, og er ikkje tilsett i VG eller VGTV. Han er ein programleiar og profil, på kontrakt med oss, og vart innleigd til prosjektet Homoterapi, seier han.

– Trafikkreglane gjeld for VG sine redaksjonelle medarbeidarar, og han er ikkje tilsett. Dette er annleis for Morten og andre profilar, som går på kontrakt. Men me må likevel få stå inne for at dette er personar som me meiner ikkje svekkjer VG si merkevare, legg Sønstelie til.– Dersom VG kjøper ei feature-sak frå ein frilansar til VG Helg, kan den personen handla i strid med VG sine interne habilitetsreglar?– VG sine trafikkreglar gjeld ikkje for folk utanfor VG, og er difor ikkje omgitt av punkta som avgrensar kva VG-journalistar kan gjera. Ein journalist i VG si nyheitsavdeling kunne ikkje blitt meiningsaktør.

– Forstår du at Espen Ottosen reagerer på at han opplever å først møta Hegseth som reporter, deretter som debattant?

– Nei, det forstår eg ikkje. Ottesen inviterte sjølv Morten til debatt i sin podkast. At Morten deltek i debattar han blir invitert til, er ei forlenging av rolla han har i serien. Morten har heile tida vore tydeleg på meiningane sine i denne saken.

Vidare peiker han på at dette vert gjort av mange andre tradisjonelle tv-hus, som NRK, TV 2 og BBC.

– Det blir ikkje debatt når NRK gjer dette. Men det blir debatt når VG gjer det, fordi me vert ikkje oppfatta som eit tradisjonelt tv-hus. Men tv er blitt ein viktig del av av det morderne VG.

– Saka er politisk, og skal opp i Stortinget i desember. Er dette aktivisme frå VGTV?

– Dette er ikkje aktivisme frå VGTV, nei.

– Men forstår du at det kan oppfattast slik, når de lagar eit program om ei politisk sak – med ein agendastyrt programleiar?

– Eg ser ikkje at det kan oppfattast som at VG eller VGTV driv aktivisme på eit område, men som at Morten, som superkjent profil og programleiar på dette prosjektet, sjølvsagt er aktivist. Han har vore open aktivist i homodebatten, og det er velkjent.

– Er dette eit journalistisk produkt?

– Det er journalistisk innhald. Det er ein journalistisk sjanger, som går rett til kjernen av samfunnsoppdraget. Men det er altså ikkje nyheitsjournalistikk. Morten er ikkje journalist i serien, sjølv om han stiller spørsmål og innhentar tilsvar. Me følgjer vanlege journalistiske reglar om etikk, tilsvar og kvalitetskontroll, og at me skal få snakka med alle sider av saka.

– Veit sjåarane at Hegseth ikkje er journalist, eller forstår du at dei kan bli forvirra?

– Eg trur eigentleg ikkje sjåaren er forvirra. Det er ingen tilbakemelding frå sjåaren som ikkje forstår kva det er.

– Du trur ikkje han vert oppfatta som journalist?

– Eg trur sjåaren oppfattar han som ein kjent profil og programleiar. Han er kjendis i Norge som programleiar og profil, og ikkje som journalist, seier Sønstelie.

Vidare legg han til:

– Morten har gjort ein fantastisk jobb med denne dokumentaren. Hans kvalitetar, saman med vår eigen dokumentarist Benjamin Ree, har skapt eit gjennomslag og eit engasjement som me sjeldan ser. Difor ligger det òg an til at saka får konsekvensar, som kan gi unge og sårbare menneske eit betre liv.