Presse­forbundet får redaktør­støtte: – Riktig å revidere Ver Varsam-plakaten

Måndag skreiv Medier24 at generalsekretær Elin Floberghagen i Norsk Presseforbund vil ha ein omfattande revisjon av Ver Varsam-plakaten.

På eit styremøte 22. mars vart det vedteke at Floberghagen skal koma opp med ein konkret plan for korleis endringane skal skje. Ho meiner det er på tide å gjera plakaten mindre komplisert og sjå på moglegheita for å slå saman punkt.

Sjefredaktør Gunnar Stavrum i Nettavisen tykkjer det er ein god idé.

– Eg trur det kan vere riktig å revidere plakaten. I praksis er det litt slik at det er Pressens Faglige Utvalg sin «rettspraksis» som er mest rettleiande, og ikkje den direkte ordlyden i Ver Varsam-plakaten, seier Stavrum.

Identifisering

Stavrum meiner identifisering i kriminalsaker er eit godt døme på vanskelege saker som plakaten seier for lite konkret om.

– Der er VVP meir som ein rettleiar for korleis ein skal tenkje, medan praksisen i PFU fortel om du er innanfor eller utanfor. Det gjeld på ein del andre område òg, seier han.

I sitt framlegg for styret i mars stilte Floberghagen spørsmål om plakaten er teknologinøytral. Stavrum meiner det skjer mykje på internett som plakaten ikkje tek nok høgde for.

– Til dømes dei som vil ha seg sletta frå internett etter ting dei gjorde for 10-15-20 år sidan. Der slit eg med å finne gode rettleiar. Det er ei etisk problemstilling eg ofte må ta stilling til. Eg trur absolutt det kan vere lurt å sjå på slike ting, seier han.

Sosiale medier gir i tillegg identifiseringsspørsmålet ein ekstra dimensjon, meiner Stavrum.

– Eg har ikkje klare etiske råd å koma med, men problematikken om forhold mellom sosiale medier og etablerte medier bør sjåast på.

– I gamle dagar hadde mediene ei reell portvoktar-rolle, medan den rolla i dag er blitt meir fiktiv. Personar er identifisert og det er allmenn kjent før mediene omtalar det. Det tykkjer eg er ei interessant problemstilling, seier han.

– Veit meir om sjølvmord i dag

Redaktør Marit Kalgraf i Schibsted-avisene Askøyværingen og Vestnytt ynskjer òg endringane velkommen.

– Det skjer mykje utvikling veldig fort, og me får stadig nye format, seier ho.

I Floberghagen si grunngjeving overfor styret nemner ho mellom anna at plakaten er for detaljert og komplisert, at fleire punkt kan bli slått saman, og om den er teknologinøytral.

Generalsekretæren peiker òg på debatten om mogleg behov for endring av punkt som til dømes omfattar dekning av sjølvmord, sponsing av journalistikk og dekning for titlar og ingress.

– Eg støttar Floberghagen i å revidere plakaten, seier Kalgraf.

Ho er spesielt oppteken av sjølvmordspunktet i plakaten.

– Me veit meir om sjølvmord i dag enn sist det punktet var oppe. Biletet er meir nyansert, og me veit meir om kva type journalistikk som kan ha smitteeffekt, og kva som ikkje har det. Plakaten bør spegle det me veit om temaet.

I kjølvatnet av VG-krisa i vår vart det av Norsk Presseforbund sett ned eit utval, leia av presseveteran Sven Egil Omdal, som skal granske mediene sin omgang med kjelder. Med seg har han Eva Sannum, Anki Gerhardsen og Simen Sætre.

– Eg er einig i at me må ta ein runde på sitatpraksisen. Eg tenkjer ikkje me skal over på den amerikanske modellen – med ordrette sitat som kan bli uleselege – men at det kan klargjerast mykje betre, seier Kalgraf.

Stavrum i Nettavisen tykkjer òg det er viktig at den norske sitatpraksisen vert sett på. Han meiner likevel det viktigaste er å sjå på bruken av anonyme kjelder.

– Det er vel så relevant å sjå på spesifikke reglar for anonyme kjelder i maktkampar. I Norge har me ein spesiell praksis kor me er veldig omtrentlege med å plassere anonyme kjelder. I dag er det ofte «kjelder i parti seier noko til avis», medan det i amerikansk praksis er meir spesifikt, som «høgståande kjelder med sentrale verv», som gir oss meir hjelp til å tolke kva interesser dei har. Det er ein problematikk som er interessant.

Kjersti Sortland: – Fornuftig

Redaktør Kjersti Sortland i Budstikka seier til Medier24 at det er viktig at alle organisasjonar vurderer seg sjølv i blant, og at det difor er naturleg at òg Presseforbundet ser på Ver Varsam-plakaten.

– Om den er vanskeleg å forstå tykkjer eg det er fint at dei tek det på alvor, og ser på om dei kan forenkle plakaten, seier ho.

Sortland legg til:

– Det er bra at Ver Varsam-plakaten finst, men det kan hende at den kan gjerast betre og tydelegare for mannen i gata. Det høyrast fornuftig ut.