Utan pressestøtte ville dei ti største mottakarane gått 160 millionar i minus

Rekneskapstal for 2018 viser at dei ti største mottakarane av pressestøtte i 2018 opererte med ein gjennomsnittleg driftsmargin på 4,5 prosent.

Totalt fekk dei dryge 207 millionar kroner i støtte. Dei tre riksdekkjande avisene Klassekampen, Vårt Land og Dagsavisen var dei klart største mottakarane.

– Spart og effektivisert mykje

Dei ti avisene som fekk mest i støtte i 2018 fekk eit samla overskot på 45 millionar kroner. Om ein trekk frå pressestøtta frå inntektene deira, ville alle avisene gått på betydelege tap. Samla 160 millionar kroner.

– Utan pressestøtte ville me lagt om til ei heilt annan drift enn det me har i dag, seier Klassekampen-redaktør Mari Skurdal til Medier24.

Det same ville naturlegvis dei andre avisene som er avhengig av pressestøtte for å overleve. Etter at kulturminister Trine Skei Grande (V) la fram mediestøttemeldinga i vår ligg det ei viss uro over dei riksdekkjande, sokalla meiningsberande, avisene.

I meldinga står nemleg det at regjeringa ynskjer å omfordele den direkte mediestøtta til fordel for lokale medium.

– Det er klart me er sårbare. Det er litt for spanande tider for oss med denne omlegginga. For kvar krone me mistar går det ut over drifta. Me har spart og effektivisert veldig mykje, så me fryktar kva som kjem, seier Dagen-redaktør Vebjørn Selbekk til Medier24. 

– Kroken på døra utan støtte

Medievitar og førsteamanuensis ved Handelshøgskulen BI, Eirik Wilberg, meiner tala tydeleggjer kor sårbare avisene er for at pressestøtta står på staden kvil.

– Utan den er det kroken på døra kjapt for mange aviser. Dei har ikkje midlar nok til all drift og spørsmålet er om dei er abonnementsmessig robuste nok til å overleve på digitale abonnementspengar. Det tvilar eg ein del på, seier han til Medier24.

Han held fram:

– Den ordninga kjem nok til å halda fram i noko tid framover så lenge den politiske situasjonen her i Noreg er som den er. Det er tverrfagleg semje om å halda oppe ei eller anna støtte for avisene ei stund framover iallfall.

– Men med fall i papiravisene og utfordringar med postdistribusjon ser me nok fleire frekvensnedgangar i åra som kjem. Så lenge det ikkje finst ein berekraftig abonnementsmodell for alle aviser så vil pressestøtta vere naudsynt.

Vil gjera seg mindre avhengig

Sjefredaktør i Vårt Land, Bjørn Kristoffer Bore, seier til Medier24 at avisa opplever stadig vekst i digitale inntekter, og at dei ynskjer å gjere seg mindre avhengig av støtta.

– Snart vil støtta til Vårt Land vere redusert med ti millionar kroner. Me aukar inntektene digitalt, og me ynskjer å bli noko mindre avhengig av pressestøtta, seier han.

– Når det er sagt, har pressestøtta i oppdrag å bidra til å auke mediemangfaldet. Tematiske felt, som ikkje er kommersielt svært lønsamt, må få ei grundig behandling i offentlegheita. Jo meir som forsvinn av pressestøtta, jo mindre får me gjort.

– Er de uroa?

– Eg er meir usikker enn uroa. Kulturminister Grande har signalisert stor omlegging av pressestøtta, men er ikkje i nærleiken av å seie noko om beløp. Det gjer langtidsplanlegging vanskeleg. Det gjer det vanskeleg å drive sunn forretningsutvikling.

Òg Selbekk i Dagen opplever auka brukarinntekter.

– Me opplever ei positiv utvikling på abonnementssida, så det er eit lyspunkt midt i dette her. Men det er litt for spanande, seier han.

Uroa for postomberinga

Skurdal i Klassekampen er i tillegg uroa for kva konsekvensane ei endring i postlova vil ha seie. Regjeringa har føreslått å endre postomberinga frå fem til 2,5 dagar i snitt.

– Problemet er at alle endringane kjem på ein gang. Kulturdepartementet omfordeler pressestøtta samstundes som Samferdsledepartementet endrar postlova. Den eine ser ikkje den andre. Det må sjåast i samanheng, seier ho.

Distriktsavisa Nationen har tidlegare uttrykt stor uro knyt til endring i postlova. Redaktør Irene Halvorsen sa til Medier24 i mai at 37 prosent av opplaget vert råka.

– Det er klart at kombinasjonen av desse reformene oppå kvarandre gjer dette veldig krevjande. Det er vanskeleg per no å vere veldig konkret på mediestøttemeldinga, men når det gjeld postlova veit me at 37 prosent av opplaget vårt vert råka, sa ho.