– Det finst ein elite som kjenner kvarandre godt. Det bør journalistane skjønne

Dei siste vekene har det gått føre seg ein stor debatt om tette bindingar og samrøre i politisk journalistikk.

Temaet har for alvor blitt aktualisert etter at Frithjof Jacobsen og Kristian Skard har slutta i VG og Dagens Næringsliv for å følgje kjærleiken med høvesvis Jette Christensen og Hadia Tajik. Begge politikarar på same fløy i Arbeidarpartiet.

– Det har slått meg mange gongar at det er veldig tette relasjonar i den politiske journalistikken. Det er veldig bra at debatten kjem, og det aller viktigaste er at ein tek samtalane internt i redaksjonane, seier politisk kommentator i Bergens Tidende, Frøy Gudbrandsen, til Medier24 når me møter ho på Media City i Bergen.

Debatten har rast etter at Nettavisen lagde ei sak på Kristian Skard og Hadia Tajik sin bursdagsfest på Wurst i Oslo den 26. februar.

– Folk har reagert ulikt på debatten, men å avvise at dette er ei problemstilling vert feil. Journalistar og politikarar kjenner kvarandre til dels veldig godt, og det kan vere trøblete. Det må ein skjønne, seier Gudbrandsen vidare.

– Ikkje ligg saman

Ho er likevel tydeleg på at det er vanskelege skiljelinjer, men at ein må vere obs på kven som inviterer deg, og potensielle agendaer.

– Nokre av kommentatorane i Oslo har vald å fnyse vekk kritikken?

– Det er feil haldning. Eg skal ikkje seie om det var rett eller gale å gå i bursdagen, men du må skjønne kva du deltek på. Dersom du vert invitert ein stad, kan det vere andre som har interesser av at du blir kjent med folk, og at det skal påverke journalistikken din, seier ho.

– Kan det ha vakse fram ein ukultur?

– Det er veldig vanskeleg å seie. Me kjem frå ei tid med partipressa. Journalistikken er veldig mykje betre og uavhengig no enn då, men at det er journalistar og politikarar i Oslo som er veldig tette på kvarandre, så ser eg at det er perspektiv som ikkje kjem fram. Det er ikkje slik at det er pølsefestar rundt i norske kommunar, men det er ikkje berre i Oslo at folk er tett på kvarandre.

– Kva går skiljelinjene mellom samrøre og nettverksbygging?

– Ein bør jo ikkje liggje saman. 

– Er det grensa?

– Iallfall ei openberr grense.

– Ser ikkje bra ut

Bergens Tidende er landets største avis utanfor Oslo, og dekkjer store deler av Vestlandet, med hovudvekt på Hordaland. Avisa har lang tradisjon for politisk journalistikk med satsing på kommentatorjournalistikk, men Gudbrandsen fortel om få «pølsefestar» for redaksjonen.

På spørsmål om BT-kommentatorane kunne gått i private bursdagsfeiringar til lokale politikarar, svarar ho slik:

– Det kjem an på. Eg har enkelte venner som eg har kjent frå før eg vart journalist, og då tenkjer eg det er annleis. I den jobben eg har no, så treff eg dei viktige folka veldig ofte, men ytst sjeldan i private samanhengar. Det betyr ikkje at det alltid vil vere feil å gå i ein bursdag. Det som er viktig med denne diskusjonen er korleis det påverkar journalistikken å omgåast visse folk ganske tett.

– Ville BT-lesarane reagert om dei såg bilete av kommentatorane Jens Kihl og Morten Myksvoll i bursdagsfeiringane til Bergens ordførarkandidatar?

– Det kan godt tenkjast. Det kan òg vere tilfelle der ein faktisk har venner frå 15 år tilbake i tid. Det må nødvendigvis påverke om ein får skrive om dei eller ikkje.

Samrøre også utanfor Oslo

Gudbrandsen seier ved fleire høver at det ikkje finst éin fast regel som avgjer habilitet, men at det ser ekstra ille ut dersom ein deltek på eit privat arrangement.

– Det som er spesielt med den saka er at det er ein bursdag. Det fortel meg at det er noko privat ved det. Då lurar ein på om dei er venner, og det ser ikkje bra ut. Det gjer det trøblete at ein får eit inntrykk av at dette er ein haug med folk som er ein del av ein felles krins – kanskje utan at det er slik, seier ho, og legg til:

– Det er ein ganske liten krins av viktige politikarar styrer verdsbiletet ganske mykje. Det er ein del ting ein ikkje får med seg. Éin ting er sakene som går på trykk, det kan ein vurdere om ein er einig eller ueinig i, men kva saker er det som ikkje kjem på trykk? Det kan ikkje utanforståande vite noko om. Det viktige er at ein har desse samtalane i redaksjonane.

Gudbrandsen, som har vore i Bergens Tidende sidan 2012, meiner ein òg bør sjå kva som føregår utan for hovudstaden, og at det ikkje berre er i Oslo at politikarar og journalistar møtes utanfor arbeidstid.

– Det er ikkje slik at det er pølsefestar rundt i norske kommunar, men det er ikkje berre i Oslo at folk er tett på kvarandre. Eg tykkjer debatten manglar perspektiv om korleis ein steller seg til problematikken på mindre stader, seier ho.

– Og kva gjer ein gjer med det? Målet når ein omgåast politikarar er jo å lage god politisk journalistikk etterpå. Om ein er for streng på kvar ein er og ikkje, så kan det gå utover det journalistiske oppdraget. Det finst ein politikar- og journalistelite som kjenner kvarandre godt. Det bør journalistane skjønne. Eg er sikkert ein del av den sjølv.