Redaktørane grilla Helse Vest etter sjokk­vedtak: – Naivt!

Det var i slutten av februar at Helse Vest bestemte seg for å avvikle ordninga der dei gir opplysingar til media om pasienttilstand.

Redaktørane på Vestlandet reagerte sterkt på praksisendringa, og Norsk Redaktørforening, ved generalsekretær Arne Jensen, vart kjapt ute med å sende eit skriftleg brev til Helse Vest kor dei bad om juridisk avklaring for grunnlaget.

Onsdag møtte Helse Vest redaktørar frå Vestafjelske Redaktørforening i høve deira årsmøte på Comfort Hotel ved Flesland lufthamn.

– Ikkje hogd i stein

– Denne saka handlar for oss om korleis ein varetek pasientane våre, som har vore utsett for ei ulukke, innleia kommunikasjonsdirektør i Helse Vest, Bente Aae, framføre forsamlinga på om lag vestlandsredaktørar.

Med seg hadde ho juridisk rådgjevar Nina Næsheim ved Helse Vest, og kommunikasjonsdirektør ved Haukeland universitetssjukehus, Erik Vigander.

Aae la til:

– Me har sett korleis dei gjer det i Sverige, Danmark og Storbritannia. Me gjer det meir liberalt enn dei, og det var ikkje løysingar å hente hos dei heller. Me finn det heller ikkje praktisk gjennomførbart å be pasientar om samtykke til å gi ut opplysningar til media.

Ho viste seg frå ei meir pragmatisk side enn tidlegare då ho avslutningsvis fortalde at det ikkje «skal gå prestisje i saka», og at dei er villige til å høyre på redaktørane.

– Det er ikkje hogd i stein, men når me diskuterer løysingane må me vareta personvern og teieplikta. Me kom til kort om å finne ei løysing på det, sa ho.

– Som ein Frp-ar som held 1. mai-tale

Kommunikasjonsdirektør ved Haukeland universitetssjukehus, Erik Vigander, er tidlegare journalist og redaktør, og var tydeleg på at han har stor forståing for redaktørane sine innspel.

Han var likevel langt frå å bli einig med innspela som kom frå salen.

– Eg føler meg som ein Frp-ar som skal halda tale på 1. mai. Eg ventar ikkje applaus, og heller ikkje noko halleluja-stemning når de går ut dørene her, sa han med glimt i auga innleiingsvis.

Retorisk spurde han:

– Kvifor treng me å vite om syklisten som er påkøyrd i rundkøyringa er kritisk, alvorleg, eller lettare, skadd?

Det reagerte generalsekretær i Norsk Redaktørforening, Arne Jensen, sterkt på.

– Eg er veldig fascinert over at du, som tidlegare journalist og redaktør, ikkje skjønar nyheitsverdien i korleis det går med folk som har vore utsett med ei ulukke, sa han.

– Kvifor må du vite det? kontra Vigander kjapt.

– Om ein følgjer ditt resonnement, får me eit veldig avgrensa informasjonstilgang i samfunnet, svarte Jensen.

Vidare samanlikna Vigander teieplikta med journalistane sitt kjeldevern:

– Teieplikta er eit grunnleggjande premiss, og helsetilstand er noko av det mest personlege som finst. Teieplikta er heilag. Eg kan samanlikne det med kjeldevernet. Om de hadde hatt ei ordning, som vart innført for 10-15 år sidan, som gjorde at kjeldevernet vart utsett for mogleg identifisering den dag i dag, tippar eg òg at de hadde lurt på å fjerne den ordninga, sa han.

Til det sa Arne Jensen:

– Samanlikninga med kjeldevernet … det veit eg ikkje om eg orkar, sa han oppgitt.

– Veldig negativ

Redaktør i Firda, Kai Aage Pedersen, var blant dei engasjerte redaktørane med lite til overs for praksisendringa til Helse Vest.

– Eg reagerer veldig negativt på at de bruker ordet «blodtåke» om ei yrkesgruppe som jobbar skikkeleg, systematisk og godt med å dekkje ulukker på ein etisk forsvarleg måte. Eg har jobba som redaktør på Vestlandet i 20 år, og eg kan ikkje hugse éin gang at Helse Førde har teke kontakt og klaga på at dekninga vår har bidrege til at personvernopplysninga har kome på avvege, sa han.

– At de dreg inn andre land som dømer på at me er for liberale. Me har bestemt at me skal ha eit ope samfunn og skal vere i front. Difor hadde eg ynskja de hadde ei heilt annleis og meir offensiv tilnærming til det. Det er ikkje for at me skal ha gode arbeidsforhold, men på vegner av publikumet me tener, sa han.

– Naivt

Arne Jensen i Norsk Redaktørforening meiner det er naivt å tru at den nye ordninga vil føre til mindre informasjon om pasienttilstandane. Han viser til den nye mediekvardagen, kor det flyt av informasjon i sosiale medium.

– Ideen om at dette skal føre til at det kjem mindre sensitiv informasjon er ganske naivt. Å tru at sosiale medium vil la vere å informere, når det ikkje kjem nøktern informasjon frå dei seriøse media, er å vurdere dagens mediebiletet noko naivt, for å seie det mildt. Det opnar for langt fleire spekulasjonar, sa han.

Juridisk rådgjevar i Helse Vest er einig i at den nye mediekvardag utfordrar personvernet, men la til:

– Me må sørgje for at det er i tilstrekkeleg grad anonymisert. Og det er nesten umogleg i dagens mediekvardag.

– Mindre informert offentlegheit

Sjefredaktør i Bergens Tidende, Øyulf Hjertenes, er òg sterkt kritisk til endringane.

– Ein uunngåeleg konsekvens av dette er at me får ei mindre informert offentlegheit, sa han, og la til:

– Om me skal kartleggje kor farleg vegen mellom Bergen og Voss er, er det ingen som gir oss den informasjonen. Den må me setje saman sjølv. I ein slik situasjon vil me ikkje klare det. Kvifor kan me ikkje ha same praksis på enkelthendingar og større hendingar? sa han.

Til det svarte Vigander:

– Det å trykkje bilete av den raude Yarisen i fjellveggen etter ein halvtime kan vere med og bidra til å identifisere den 82-åringen som alle veit har ein raud Yaris.

– Om det er to bilar og åtte personar er det greitt? kontra Hjertenes.

– Det må me ta ei vurdering på, svarte Vigander.