P4 i strupen på Radio Norge sitt «mikrofon­tillegg»: – Høyrer ingen stad heime

Medier24 skreiv onsdag at Radio Norge betalar journalistane ein ukjent sum kvar gong dei får mikrofonhetta synleg i andre medier, i nyheitsbilete eller på TV.

Nyheitsredaktør i Radio Norge, Arne Sandvik, stadfesta ordninga han kallar «mikrofontillegg» overfor Medier24, og seier det skal motivere journalistane til å kome seg ut i felt. 

– Tek sterk avstand

På spørsmål om dette er ein praksis konkurrenten P4 òg nyttar, svarar nyheitsredaktør André Winje Arntzen slik:

– Absolutt ikkje. Det har me aldri gjort. Me har aldri gjort noko anna enn det andre medier gjer – kvar einaste dag. Me lever av lyd, så me nyttar mikrofonen akkurat slik andre gjer, i tillegg til at det syner nærvær, seier Winje Arntzen.

Han avviser kategorisk at det vankar påskjønning til journalistar som gjer mikrofonen synleg i mediebiletet.

– Me tek sterk avstand frå slik praksis. Det har aldri skjedd at nokon har fått så mykje som eit øre for det. Me har drive radio med denne mikrofonen i 25 år, og det vil me halda fram med. Men at folk får pengar for å gjere jobben sin – utover vanleg lønning – høyrer ingen stad heime. Me jobbar med journalistikk, ikkje marknadsføring, seier han.

– Er dette noko å bruke livet på?

Førelesar i journalistikk ved OsloMet, Magne Lindholm, fnyser av påstanden om at ordninga er til for å motivere journalistane til å gå ut i felt.

– Nei, det er berre sludder. Den beste måten er å få folk ut på er å sende dei ut. Det gjer me heile tida på vår utdanning. Kom dykk ut, møt folk – og sit ikkje med skjermen! Men det er dyrt, gjer at ein må reise, og at ein må bruke tid på å finne folk å få dei i tale. Det er ei heilt annan oppgåve enn å vifte med mikrofonen med den lappen, seier han.

– Ein kvar god redaksjonsleiar si oppgåve er å få dei ut av huset, og ikkje å lokke dei ut med ein 50-lapp, 500-lapp, eller kva dei no enn får, legg han til.

Lindholm held fram:

– Eg veit ikkje om det er alvorleg, men det er først og fremst trist. Er dette noko å bruke livet på då – å mase rundt med ein mikrofon? Det finst meir fornuftige ting å gjere i livet. Journalistar bør bruke sunn fornuft, seier han.

Etter det Medier24 kjenner til, kan det oppstå kamp om mikrofonplass når dei to radiokonkurrentane er ute på same oppdrag.

Winje Arntzen er avviser likevel sterkt at dei har eit særs fokus på eksponering.

– Eg tykkjer ingenting om ordninga til Radio Norge. Eg kan ikkje forstå kvifor ein skal gjere det. Me driv med journalistikk, treng lyd – og at det skal handle om å få fram mikrofonen i tv-ruta for å få synlegheit, er så langt ute på sida at det høyrer ingen stad heime. Eg er forundra over praksisen om betaling. Me har høyrd om det lenge, og det får stå for deira rekning, seier han.

– Det har aldri skjedd i P4, og kjem aldri til å skje. At ekstrabetaling skal motivere til å drive journalistikk, høyrer ikkje heime, legg han til.

– Misbruk av eigne journalistar

Nyheitsredaktør i TV 2, Karianne Solbrække, er overraska over praksisen til Radio Norge. Ho understrekar likevel at ho ikkje kjenner til særskilde mikrofonkampar med den aktuelle radiokanalen.

– Eg er mest forundra, må eg seie. Eg opplever det som misbruk av eigne journalistar. Mi erfaring med journalistar er at ein i botn og grunn ynskjer å gjere ein best mogleg jobb. Det bør vere motivasjon i seg sjølv for å vere fremst, først – og best, seier ho til Medier24.

Ho meiner radiokanalen betaler eigne journalistar for å drive gratisreklame på andre sine flater.

– Dei driv ein type gratis produktplassering på våre flater, men når det er sagt, så klarar eg ikkje hisse meg opp over det på TV 2 sine vegner, seier ho.

Solbrække held fram:

– Som journalist har ein eit samfunnsoppdrag, og det er jo det som skal motivere jobben ein gjer, og ikkje at ein får betalt av arbeidsgjevar for å vise fram logoen din. Det er ikkje journalistikk.

– Bryt med presseetikken si ånd

Lindholm ved OsloMet understreker at han ikkje ser noko ulovleg med mikrofontillegget til radiokanalen, men gjentek bodskapen frå Solbrække – om at framferda ikkje handlar om journalistikk.

– Det er mange gråsoner – men eg vil seie at dette ikkje akkurat verkar å heve journalistane sitt omdømme. Personleg likar eg det ikkje, og det er nok fleire i journalistmiljøet som vil seie det same. Eg ser ikkje på det som kjempealvorleg, men det dreier journalistane sin oppførsel i ei uheldig retning, seier han.

– Det viktigaste for ein god journalist er å samle inn relevant informasjon, og ikkje å stikke seg fram framføre kamera. Slik sett, kan ein seie at dette bryt med presseetikken si ånd.

Han har sett trenden i lang tid.

– Mikrofonar har blitt reklameplakatar – det har me sett i alle år. Ein seier i presseetikken at ein skal skilje mellom eigne marknadsaktivitetar og journalistisk verksemd. No verkar det som om dei marknadsfører seg som pågåande intervjuarar. Ein kan spørje journalistfagleg om dette styrkar journalistikken sin seriøsitet eller – ei ytre medieeksponering og ein masete framferd.

Saka held fram under biletet.

Slik svarar Radio Norge på kritikken:

Nyheitsredaktør Arne Sandvik i Radio Norge skriv følgjande til Medier24 i ein e-post:

«Dette var da en grusom salve fra vår gode konkurrent P4 og Lindholm i OsloMet. Det er to grunner til at medier har merket mikrofonen sin. Intervjuobjektet skal se hvem de snakker til, samt å gjøre mediebrukerne oppmerksomme på at redaksjonen dekker saken.

Så enkelt. Om så ikke var tilfelle ville ingen brukt vindhetter med logo innendørs.

Lindholm er delvis inne på rett spor. Mange medier har de siste årene utstyrt seg med mikrofonhetter og det er neppe for stiv kuling i Stortingets vandrehall. Lindholm, som foreleser i journalistikk, gjør meg samtidig litt trist i sin beskrivelse av de som faktisk løper fra sak til sak med håndholdt mikrofon.

Om Arntzen ikke synes det er stas å få eksponert P4-logoen er jeg spent på om han fjerner P4-hettene til sine egne reportere når de er innendørs.

Kollasjen M24 har laget av Radio Norge-mikrofoner (og andre medier) er ellers god og beskrivende for hvilke intervjusituasjoner utegående reportere er i. Det spenner fra hard kamp om intervjuobjektene til regisserte pressekonferanser. Ja, jeg kan jeg skjønne at hetta oppleves som provoserende synlig. Den er tross alt knall rød.

Våre reportere er ute for å lage gode saker, dekke de viktigste nyhetene og få disse på lufta så snart som mulig. Det gjør de knakende godt.»

Winje Arntzen i P4 presiserer at det ikkje er mikrofonhettene han reagerer på, men det faktum at journalistar får belønning for eksponering i andre sine flater.

– Me kritiserer ikkje bruken av mikrofonhetter. Det gjer alle medier. Det me er kritisk til er at ein betalar folk for å gjere det. Du får ingenting, og vår journalistikk er ikkje styrt av om det er tv-kamera der eller ikkje.

– Ikkje ute for å vise oss fram

Vidare seier Sandvik i Radio Norge at deira journalistar er i hovudsak opptekne av journalistikk, og ikkje marknadsføring.

– Me er eine og åleine styrt av å skape gode saker og vere effektive. Dette er ikkje til andre omsyn enn å få mest mogleg lyd. Dette er ingen stor kampsak eller viktig sak for oss. Det er ein intern motivasjon.

– La meg seie det slik: me har mange ulike tillegg. Morgon-, helge og kveldstillegg. Eg burde kanskje brukt ordet «utetillegg». «Mikrofontillegg» er noko me på folkemunne kallar det. Det som er utruleg viktig er at me er ute for å gjere ein jobb, og ikkje for å vise oss fram, seier han.