– Eg har føreslått å gjere ein heilskapleg revisjon av Ver Varsam-plakaten

Presseforbundet har vedteke at generalsekretæren skal komma opp med ein konkret plan om korleis ein revisjon av Ver Varsam-plakaten skal gjennomførast.

– Eg har føreslått å gjere ein heilskapleg revisjon av Ver Varsam-plakaten på mange felt. Det går både på oppbygging og innhald på fleire punkt, seier generalsekretær Elin Floberghagen i Norsk Presseforbund til Medier24.

Ver Varsam-plakaten består no av fire kapittel og totalt 41 punkt, og utgjer dei etniske normene for trykt presse, radio, fjernsyn og nettpublikasjonar.

Brot på retningslinjene kan gi felling i Pressens Faglige Utvalg (PFU).

Vedtaket vart gjort på styremøte i Presseforbundet 22. mars i år. I Floberghagen si grunngjeving overfor styret nemner ho mellom anna at plakaten er for detaljert og komplisert, at fleire punkt kan bli slått saman, og om den er teknologinøytral.

Generalsekretæren peiker òg på debatten om mogleg behov for endring av punkt som til dømes omfattar dekning av sjølvmord, sponsing av journalistikk og dekning for titlar og ingress.

– Ei rekkje område

– Akkurat no kan eg ikkje seie når og korleis, og dette er openbert ei styresak, seier Floberghagen.

Ho legg til:

– Eg har teke til orde for at det er på tide å sjå på heilskapen i plakaten – på detaljnivå – om enkelt punkt er tydelege nok. Eg opplever at klagarar tykkjer det er krevjande å stelle seg til teksten som står der. Det er ei rekkje område ein kunne sett på i ein slik revisjon. Eg skal komma tilbake til styret med eit forslag om dette.

Ver Varsam-plakaten vart sist endra i 2015, og har tidlegare blitt revidert i 2013, 2007, 2005, 2001, 1994, 1992, 1990, 1989, 1987, 1975, 1966, 1956 og 1936.

I styrevedtaket står det:

«Styret ber generalsekretæren komme tilbake med en konkret plan for hvordan arbeidet med revisjon av Vær Varsom-plakaten skal gjennomføres, herunder forslag til sammensetting av utvalget.»

– Vil ta lang tid

Neste styremøte i Presseforbundet er 7. juni, men Floberghagen seier at det er for tidleg å bringe saka opp då. Neste etter det igjen er 20. september.

– Det har vore ein travel vår?

– Definitivt. Det er ikkje slik at dei andre sakene ligg stille akkurat, seier ho.

Ho legg til:

– Ein revisjon av VVP på det nivået som eg føreslo – men som ikkje er vedteke på noko vis – vil ta lang tid. Dette krev gode prosessar med journalistar, redaktørar, utgivarar og organisasjonar.

Vanleg prosedyre for endringar i plakaten er å setje ned eit utval som skal leggje fram forslag, før dei vert sendt på høyring til alle medlemsorganisasjonane. Deretter vil det føregå debattar både offentleg og internt, før arbeidet går tilbake til styret i Presseforbundet.

– I utgangspunktet hadde eg lagt opp halvanna år til prosessen, men det er ikkje sikkert det held, seier Floberghagen.

– Ver Varsam-plakaten skal vera eit samlande dokument, seier ho vidare.

Frå før er det kjent at presseveteran Sven Egil Omdal leiar eit utval som skal granske mediene sin omgang med kjelder. Med seg har han Eva Sannum, Anki Gerhardsen og Simen Sætre.

Dei skal sjå på forholdet mellom mediene og ulike typar kjelder, anonyme kjelder, kjeldevern og upublisert materiale og sitatpraksis.

Arbeidet kan leggja føringar for endringar i plakaten, har Floberghagen tidlegare sagt til Medier24.

I tillegg har professorane Svein Brurås (Høgskulen i Volda) og Jens Barland (NTNU) i februar levert ein rapport kor dei kjem til innspel om punkt 2.8 i plakaten, som går på sponsing av journalistikk.

NR: – Nødvendig

Generalsekretær i NR, Arne Jensen, ser behovet for ein kontinuerleg revisjon av plakaten.

– Det er ei krevjande øving, men det er naudsynt, seier han.

– Presseetikken er dynamisk, og mediebiletet og fleire premiss for journalistikken er i stadig endring. Det er viktig med ein plakat som er oppdatert. Me er nøydd til å følgje med, slik at den ikkje vert akterutseglt, seier Jensen.

I tillegg sette NR i fjor haust ned eit utval som skal revidere Redaktørplakaten, som er ei erklæring om redaktøren sitt sjølvstende, pliktar og ansvar.

No er arbeidet i sluttfasen, og Jensen vonar at arbeidet vert sluttført på neste styremøte, som er 12. juni. I tillegg skal MBL ha eit ord med i laget.

– Det er meir snakk om modernisering. Prinsippa i Redaktørplakaten er jo dei same. Dette er det grunnleggjande forholdet mellom eigar og redaktør. Den vert modernisert, og den vil bli rydda opp i, seier Jensen.