Samstemte helseføretak: Vert ikkje «Helse Vest-tilstandar» i resten av landet

Debatten nådde kokepunktet då Helse Vest møtte Vestafjelske Redaktørforening om debatt på Comfort Hotell ved Flesland Lufthamn onsdag kveld.

Helseføretaket i vest møtte lite forståing hos redaktørane som ikkje la noko mellom då dei forklarte kva dei meiner om praksisendringa som gjer at sjukehusa ikkje lenger vil gi informasjon om pasienttilstand til media.

Til Medier24 fortel dei tre andre helseføretaka i Norge, Helse Nord, Helse Midt og Helse Sør-Vest, at de ikkje har planar om å gjere som Helse Vest.

– Dagens ordning fungerer fint

– Me registrerer kva Helse Vest har bestemt seg for, men me har ikkje planar om å endre praksisen som våre sjukehus har, seier kommunikasjonsdirektør i Helse Nord, Anne May Knudsen, til Medier24.

Det gjer sjefredaktør i Nordlys, Helge Nitteberg, glad.

– Me er veldig glad for at dei ikkje har tenkt til å gjere som i Helse Vest. Me opplever i all hovudsak at dagens praksis går knirkefritt, seier han.

Knudsen i Helse Nord seier at ei endring har vore tema, men ikkje på formelt nivå.

– Det har ikkje vore oppe til formell diskusjon. Me har hatt ein lausare diskusjon om det, og tenkjer at sjukehusa våre held fram slik dei gjer i dag.

– Dagens ordning fungerer fint for oss. Me kjem til å halda fram med praksisen me har. Då snakkar eg på vegner av alle sjukehusa i Helse Nord.

– Kva tenkjer du om Helse Vest si avgjerd?

– Det får Helse Vest svare på. Me registrere kva dei gjer, og det eit vanskeleg tema. Det er ikkje gitt at verken den ein eller den andre har svaret på korleis dette skal gjerast. Personvern og teieplikt er ikkje ei enkel sak.

– Gjer seg til redaktørar

Nitteberg har ingen forståing for praksisendringa til Helse Vest:

– Eg klarar ikkje å forstå kvifor Helse Vest gjer det. Eg forstår ikkje grunngjevinga. Det er i alle si interesse at slike opplysingar kjem ut i offentlegheita, så eg finn ingen god grunn til at dei skal gjere det slik, seier han, og legg til:

– Her forsøker dei å gjere seg til overdommar og redaktør. Eg er ikkje sikker på om at det er nokon andre enn Helse Vest som kan finne på å forsvare dette her, seier han.

Knudsen meiner det er nyansar i saka som har mangla i debatten rundt endringane Helse Vest har gjort.

– Ein går ikkje ut med alle opplysingar i alle situasjonar. Våre sjukehus er i ein landsdel med veldig små forhold nokre stader. Me gjer vurderingar frå sak til sak før me går ut med informasjon. Dersom det er risiko for identifisering så gjer me ei vurdering om me kan gå ut med alder, kjønn, og liknande, seier ho.

– Forstår behovet frå media

Heller ikkje i Helse Midt har dei planar om å nekte media innsyn i pasienttilstand.

– Per dato har me ikkje planar om å gjere som Helse Vest. Det har vore oppe til diskusjon for nokre år sidan, seier kommunikasjonsdirektør i Helse Midt, Tor Harald Haukås, til Medier24.

– Me sender ut standardinformasjon til redaksjonane om ulukker der det kan komma spørsmål rundt pasienttilstanden, legg han til.

Han er likevel tydeleg på at der er mykje å ta omsyn til.

– Forstår du reaksjonane til redaktørane?

– Eg har jobba i bransjen i over 20 år sjølv, så eg forstår godt behovet frå media om å få ut informasjon. Det er ei side som må med i diskusjonen for å finne ei løysing.

– Kva tenkjer du om Helse Vest ikkje involverte pressa før avgjersla?

– Det må dei stå til ansvar for. For å drøfte og komme fram til gode løysingar er det viktig å snakke med folk. Men det er ikkje berre media som vil kunne ha meiningar om denne saka.

Viser til unntak i GDPR

Fungerande leiar i Norsk Redaktørforening og sjefredaktør i Sunnmørsposten, Hanna Relling Berg, tykkjer det er bra at Helse Midt ikkje endrar praksis. Ho fortel likevel at kommunikasjonsavdelinga ved St. Olavs hospital HF vurderte ordninga som følgje av nye GDPR-reglar. Då tok Relling Berg affære.

– Det har stort sett fungert bra. Men i februar fekk me ei melding om at dei vurderte å stramme inn tilgangen til pasientopplysningar ved ulukker. Det reagerte me på, sende brev og viste til unntaket som er nedfelt i personvernlova (§3/§7) og i artikkel 85 i GDPR som gir unntaket for journalistisk arbeid, sa ho.

– Her handlar det om å vareta viktige allmenne interesser. Når det skjer alvorlege ulukker, er det behov for å orientere allmenta for utfallet. Både med tanke på alle som er rørt, men òg for å førebyggja tilsvarande ulukker, legg ho til.

Medier24 har sett e-post-korrespondansen mellom St. Olavs hospital HF og Sunnmørsposten.

– Ein må oppdatere kommunikasjonsmedarbeidarane med gjeldande regelverk. Me ber aldri folk om å bryte lova. Me ber om at journalistane får gjere jobben sin med å formidle fakta og informasjon som er viktig for offentlegheita, seier ho.

Ingen planar om å innføre same prosedyrar

I Helse Sør-Øst er det heller ingen planar om å følgja Helse Vest. Kommunikasjonsdirektør i Helse Sør-Øst, Gunn Kristin Sande, er oppteken i styremøte torsdag, men skriv følgjande i ein e-post til Medier24:

«Tiltaket i Helse Vest vil bli diskutert i vårt kommunikasjonsdirektørforum, men Helse Sør-Øst RHF har ingen planer om å innføre de samme prosedyrene. Helseforetakene i HElse Sør-Øst har stort sett de samme prosedyrene for håndtering av slike mediehenvendelser. Eventuelle endringer vil i utgangspunktet være opp til hvert enkelt helseforetak.»

Nyheitsredaktør i Fædrelandsvennen, Jonas Mjåland, fortel likevel at det ikkje går knirkefritt heller hos dei.

– Praksisen her lad dei om for eit par år sidan. Me får éin tilstand, og det er når pasienten kjem inn. Me får første status – og that’s it – uansett kva som skjer vidare, rapporterer dei ikkje om endringar, seier han, og held fram:

– Dersom ein pasient kjem inn frå ei trafikkulukke og han er kritisk skada, kan det endre seg til det betre. Då ligg me ofte ute med gammal, og feil, informasjon, seier han.

Han er likevel glad for at det ikkje blir «Helse Vest»-tilstandar på Sørlandet.

– Eg tenkjer at det er ein feil veg å gå, i høve informasjonsbehovet som me ofte har i saker der sjukehusa er involvert. Me er avhengig av prekær informasjon frå dei, seier han.

– Oppteken av godt samarbeid med media

Informasjonssjef ved Sørlandet Sykehus, Rune Nesdal Jonassen, stadfestar ordninga overfor Medier24.

– Me har hatt ein praksis sidan 2013. Me gir berre éi oppdatering – og det er ved framkomst. Årsaka til det er at når ein pasient kjem inn til oss, så vert det opna opp ein pasientjournal om kva som feilar vedkommande. Det stoppar oss i å gå ut med noko som helst informasjon. Det er ingen grunn til at me skal slå opp i ein pasientjournal for å gi avisene det dei vil ha, seier han.

Han er likevel kjent med problematikken som Mjaaland tek opp, men meiner det ikkje er like enkelt å gi media det dei vil ha.

– Det kan vere vanskeleg å følgje ein pasient, på grunn av vaktskifte og turnus og så vidare. Når det gjeld dødsfall skal ikkje sjukehusa seie noko om dette. Det er politiet som sørgjer for at pårørande er varsla og at det er handtert på ein godt nok måte før ein går til media med det, seier han.

Nesdal Jonassen er tydeleg på at dei har interesse i ein god kommunikasjon med media ulukker.

– Me ser heilt klart behovet for, og er opptekne av, eit godt samarbeid med media. Det bidreg til å gi god og relevant informasjon. Av og til seier politiet ting som ikkje stemmer. Å bidra med slike opplysingar er ein praksis me gjerne vil halda fram med, seier han.