PFU bruker i snitt eit halvt år på å behandla klager. Får krass kritikk

Ein gjennomgang Medier24 har gjort viser at Pressens Faglige Utvalg i snitt har brukt 165 dagar på å konkludera i klagene som til no er behandla i år.

Det er tre gongar så mange dagar som dei brukte i same tidsperiode for tre år sidan. Medier24 har gått gjennom alle PFU-klager behandla i tidsrommet januar-juni frå 2013 til 2020.

Trenden er tydeleg: Dei siste tre åra har tidsbruken eksplodert.

– Siste gong eg klagar

– Eg hadde gløymd saka då den skulle behandlast. Og eg likte heller ikkje måten det vart behandla på, seier professor Harald Nils Røstvik ved Universitetet i Stavanger til Medier24.

Han måtte venta nesten fire månadar på å få behandla klaga mot Arkitektur N, som han i mars fekk felt på punkt 4.15 i Ver Varsam-plakaten.

Røstvik klaga mediet inn på 12 punkt, men fekk berre gjennomslag for eitt. Det følast godt «i fem minuttar» å få dei felt, seier han, men Røstvik er langt frå imponert over utvalet sitt arbeid.

– Eg er ikkje lettskremt, men det skremte meg. Det vart sagt så mykje rart, som viste at dei ikkje hadde følgt med og lest dokumenta. PFU må oppgraderast på eit vis. Behandlingstida, og sjølve diskusjonen blant utvalet, viser at både sekretariatet og utvalet treng fleire folk, seier han, og legg til:

– Det var siste gong eg klagar inn noko til PFU. Arbeidsmengda deira er for stor.

• Les også (frå 2018): PFU henger kraftig etter med lang kø av klager. Elden og Edvartsen har ventet sju måneder på TV 2-saken 

Leiar av PFU, journalist Alf Bjarne Johnsen i VG, tykkjer lite om kritikken frå Røstvik.

– Det er ein veldig usakleg og overraskande kritikk. PFU skal dømmast på konklusjonen, og det er uttalen me gir frå seg som til slutt er vår uttale, seier han til Medier24.

Saka held fram under grafen.

– Mistar noko av sin autoritet

Også generalsekretær Ann-Magrit Austenå i Norsk organisasjon for asylsøkjarar (NOAS) reagerer på behandlingstida i PFU.

– Det er alvorleg når det går så lang tid. Då mistar PFU noko av sin autoritet, og det bør ein sjå på, seier Austenå. Ho er tidlegare leiar av Norsk Journalistlag.

I januar fekk Austenå NRK felt på punkt 4.8 i VVP ved å eksponera eit barn i ein sårbar situasjon. Klaga hadde ho sendt inn eit halvt år tidlegare.

– Mi sak var av meir prinsipiell art, og ungen var for lita til å få med seg dette no. Men for personar som er utsett for negativ omtale er det ganske håplaust om det kjem ei korrigering eit halvt år seinare, seier ho.

Har styrka kapasiteten

Leiar Elin Floberghagen i Norsk Presseforbund har lenge vore klar over den lange behandlingstida, og presiserer at dette er noko dei jobbar med.

Nyleg har sekretariatet auka kapasiteten med Arild Kveldstad som ny rådgjevar, i tillegg til at dei har fått inn eit nytt saksbehandlingssystem.

– Det er uheldig at behandlinga tek så lang tid. Det er det ingen tvil om. Det bør gå fortare enn dette, og det jobbar me for å få til, seier Floberghagen til Medier24.

– Kvifor tek det så lang tid?

– Det er ulike ting som gjer det. Me får inn mange store saker, mange artiklar, store vedlegg, og ofte mange spørsmål. Me brukar no langt meir tid på rettleiing overfor klagar.

At partane vil ha fristane utsett og brukar lang tid på sine tilsvar er også deler av årsaka, forklarar Floberghagen.

– Vil det ta kortare tid framover?

– Det er vanskeleg å lova det, men det er den klare ambisjonen.

– For mange saker, for mange dokument

Både Røstvik og Austenå meiner PFU burde fått fleire medlemmer i utvalet, slik at ein kunne hatt hyppigare behandlingsmøte.

– Presseforbundet burde sett meir ressursar i det viktigaste med tilliten til media, nemleg sjølvdømmeordninga. Er det til dømes mogleg å få bidrag frå Fritt Ord til å styrka kapasiteten, spør ho.

Ho får støtte av Røstvik.

– Lettheita til utvalet trur eg er eit kjempeproblem. Dei har for mange saker og for mange dokument. Då dette er ein bijobb for dei, blir det for mange ballar i lufta, seier han.

PFU-leiar Johnsen meiner sjølv ikkje dei har for mykje jobb i utvalet.

– Om ein er medlem av PFU, må ein investera mykje tid i det. Eg har ikkje inntrykk av at medlemmene slurvar i sine førebuingar. Ein kan kanskje vera spørjande til ting, be om å få ting oppklart, høyra med sekretariatet om korleis ting kan lesast, og så vidare. Det må ein få gjera i eit slikt forum, utan at ein skal karakteriserast, legg han til.

– Forslaget om Fritt Ord-finansiering har heller ikkje noko føre seg. Pressa si sjølvdømmeordning må me finansiera sjølv. Me kan ikkje senda hattane rundt i sivilsamfunnet, seier han.