Sterke reaksjonar på Aften­posten sine quiz-spørsmål om 22. juli: – Ikkje særleg omtenksamt

Nyttårsaftan publiserte Aftenposten ein julequiz med 100 spørsmål frå det siste tiåret – med ti spørsmål frå kvart år. Tre spørsmål om 22. juli-angrepet i 2011 får sterk kritikk i sosiale medium.

«TRIVELIG "julequiz fra tiåret" dere serverer i A-magasinet», skriv gruppeleiar for Raudt Oslo, Eivor Evenrud, i ei twittermelding – som etter eit knapt døgn har fått over 328 likes og over 50 svar.

Evenrud får støtte av generalsekretær Sindre Lysø i AUF.

– Det er naturleg at ein quiz som skal summera opp førre tiår stiller spørsmål om det verste terrorangrepet på norsk jord sidan andre verdskrig. Likevel verkar det ikkje særleg omtenksamt når ein stiller så opprivande spørsmål utan å varsla pårørande, seier Lysø til Medier24.

– Eg vart sett ut

Han legg til:

– Me har stor forståing for at mange reagerer, for det er stadig mange som slit. Mange kjenner 22. juli fysisk på kroppen, og det er ingen tvil om at dette for mange vil vera ein stor del av tiåret me går inn i.

Evenrud i Raudt seier til Medier24 at det var spesielt dei to siste spørsmåla ho reagerte på. Ho utdjupar kritikken:

– Dei spør etter detaljar det stort sett er dei som var tett på og vart ramma, aldri gløymer. Som eg skreiv i min tweet, er det ikkje den trivelegaste julequizen eg har sett, men det var kanskje ikkje meininga heller, seier ho og legg til:

– Eg vart sett ut då eg las spørsmåla, og tenkte vel med ein gang at dette er veldig ugreitt. Lovleg og langt innanfor kva ein kan publisera sjølvsagt, men klokt? Nei.

Aftenposten beklagar på Twitter

Redaktør i A-magasinet, Lillian Vambheim, gjekk ut på Twitter og beklaga detaljnivået i spørsmåla.

«Da Aftenposten skulle lage en nyhetsquiz som oppsummerte det siste tiåret, var vår vurdering at det var vanskelig å komme utenom det som skjedde på Utøya i 2011. Dette er ikke en klassisk underholdningsquiz, men en nyhetsquiz over tiåret vi har lagt bak oss. I ettertid ser vi at spørsmålene om Utøya var i overkant detaljerte og dette beklager vi. Takk for tilbakemeldingene. Det er en påminnelse om omfanget, hvordan så mange ble hardt rammet og vi som samfunn alltid vil være preget av det som skjedde», skriv ho over to twittermeldingar (1 og 2).

Til Medier24 seier Vambheim at dei skal ta ein intern diskusjon på om dei skal endra quizen.

– Me lyttar sjølvsagt til reaksjonar. Som me skreiv var intensjonen å laga ein nyheitsquiz som tek føre seg dei største nyheitshendingane det siste tiåret. Me har dekkja 22. juli i Aftenposten og kjem til å halda fram med det, seier Vambheim til Medier24.

– Vil de gjera endringar?

– Det skal me ta ein diskusjon på internt no.

– Korleis reflekterte de rundt spørsmåla før de publiserte?

– Me har gode refleksjonar og diskusjonar når me gjer slikt. Det første var om det skulle vera med eller ikkje. Og fordi det er ein nyheitsquiz er det viktig å minna folk på det som skjedde 22. juli, fordi det er blant dei viktigaste nyheitshendingane det siste tiåret. Det skulle vera faktabaserte spørsmål, og så skulle det takast med i ein kontekst. Det har aldri vore intensjonen å støyta nokon eller gjera underhaldning av 22. juli.

– Ei skriv på Twitter at ho blir lei seg av at drapet på bror hennar vert brukt som underhaldning. Kva tenkjer du om at det vekkjer så sterke kjensler hos lesaren?

– Det viser at det er ei påminning om at mange vart hardt ramma og at me som samfunn er sterkt prega.

Oppmodar til dialog

Lysø i AUF seier til Medier24 at han ikkje vil kommentera kva Aftenposten bør gjera vidare, men meiner det var riktig å gå ut og beklaga på Twitter.

– Me meiner Aftenposten bommar på måten dei framstiller 22. juli på. Dei er ofte interessert i setja lys på 22. juli, men i denne samanhengen er eg samd i at det er feil å stilla den type spørsmål i ein quiz som skal vera underhaldning i nyttårsfeiringa, seier han.

Vidare oppmodar han avisa til å halda fram å skriva om 22. juli, og at det er viktig med dialog med dei pårørande.

Ei rekkje andre tok til motmæle på Twitter:

Blir oppriktig lei meg for at drapet på broren min og alle de andre brukes som underholdning. @Aftenposten

— Mona (@Frk_Mona) January 1, 2020

Dette kjentes veldig ugreit, faktisk hinsides!

— Farukh Qureshi (@farukhq) January 1, 2020

Dette må seriøst tas ned.

— Kenneth Arctander J. (@k_arctander) January 1, 2020

Det der rett og slett bate ekkelt og unødvendig. Trodde @Aftenposten holdt seg for god for sånt.

— Henrik E. Hatlevik (@henrik_hatlevik) January 1, 2020